Σύμβολο βαλκανικής συνεργασίας

Με χαρά πληροφορήθηκα ότι ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης (με χρηματοδότηση και από το ελληνικό Κοινοβούλιο) του πύργου «Ντεπόιτσα» στο Βελιγράδι, όπου θανατώθηκε ο Ρήγας Φεραίος, και εγκαινιάζεται ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων - μουσείο. Το γεγονός έχει ιδιαίτερη σημασία για τον ελληνισμό, αλλά και για όλες τις βαλκανικές χώρες, γιατί ο Ρήγας ήταν οραματιστής της βαλκανικής συνεργασίας. Οραματίστηκε τη συνεργασία των βαλκανικών λαών για να αποτινάξουν τον οθωμανικό ζυγό, αλλά και τη δημιουργία ενός μεγάλου πολυεθνικού κράτους στα Βαλκάνια, που θα είχε δημοκρατικό πολίτευμα και σαφώς ελληνικό χαρακτήρα.

Ηξερε ότι στα Βαλκάνια υπήρχε πανσπερμία εθνοτήτων σε μη σαφώς διαχωριζόμενες περιοχές και γι' αυτό μιλούσε για πολυεθνικό κράτος με σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γιατί κατανοούσε ότι η δημιουργία εθνικών κρατών στα Βαλκάνια τότε θα ήταν εφικτή μόνο με βίαιες μετακινήσεις πληθυσμών, όπως έγινε κατ' επανάληψη τους δύο τελευταίους αιώνες. Ο ελληνικός χαρακτήρας που οραματιζόταν για το κράτος αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι σε όλα τα Βαλκάνια υπήρχαν ακμάζουσες ελληνικές κοινότητες με ελληνικά σχολεία και τυπογραφεία και μέσω αυτών τα άλλα βαλκανικά έθνη έρχονταν σε επαφή με τις φιλελεύθερες αρχές της δύσης.

Είχα μια ιδιαίτερη ευαισθησία στο θέμα (έχοντας γράψει και σχετική μελέτη) και γι' αυτό τον Οκτώβρη του 2005 ως πρόεδρος του ΔΣΘ συμμετέχοντας σε συνέδριο του Δικηγορικού Συλλόγου Βελιγραδίου είχα θέσει διερευνητικά θέμα ανάδειξης του Ρήγα σε σύμβολο βαλκανικής συνεργασίας και συζητήσαμε τη δυνατότητα διοργάνωσης κάθε χρόνο εκδήλωσης αφιερωμένης σε αυτόν για θέματα βαλκανικής συνεργασίας. Αλλά το θέμα δεν προχώρησε τότε λόγω εσωτερικών προβλημάτων των Σέρβων συναδέλφων.

Για το ίδιο θέμα είχα μια συζήτηση το Μάιο του 2009, ως πρόεδρος του ΚΘΒΕ, στο σερβικό προξενείο Θεσσαλονίκης, με τον υπουργό Πολιτισμού της Σερβίας Neboisa Bradic, στον οποίο, αφού μιλήσαμε για τις ανταλλαγές παραστάσεων ΚΘΒΕ και Εθνικού Θεάτρου Βελιγραδίου, πρότεινα τη διοργάνωση κάθε χρόνο στον πύργο Ντεπόιτσα εκδηλώσεων στη μνήμη του Ρήγα Φεραίου, αλλά και διερεύνηση της δυνατότητας παραγωγής βαλκανικής θεατρικής παραγωγής για τον Ρήγα.

Σήμερα που η Τουρκία προβάλλει τις αρχές του νεοθωμανισμού, προσπαθώντας ουσιαστικά να κάνει τις βαλκανικές χώρες να νοσταλγήσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία (!), εμείς με βάση τις αρχές του οικουμενικού ελληνισμού οφείλουμε να προβάλουμε και να αναδείξουμε τον Ρήγα ως σύμβολο της βαλκανικής συνεργασίας και ελευθερίας, γιατί όπως γράφει γι' αυτόν ο Σέρβος ποιητής Β. Ιλιτς, «μαντατοφόρος έγινε και σ' όλα τα Βαλκάνια για τους λαούς προμήνυσε μια άγια αυγή απ' τα ουράνια».

*Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΣ είναι δικηγόρος

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 27/4/2011