Για να υπάρχει προοπτική...

 «όποιος απέτυχε, όποιος ξεπέσει
τι δύσκολο να μάθει της πενίας
τη νέα γλώσσα και τους τρόπους…»
Κ. Καβάφης

Η Ελλάδα της μεταπολίτευσης απέτυχε. Κυβερνήθηκε από πολιτικούς που -με λίγες εξαιρέσεις- δεν είχαν το θάρρος λήψης δύσκολων αποφάσεων και προτιμούσαν να κολακεύουν τους πολίτες εξαγοράζοντας την ψήφο τους με αθρόους διορισμούς στο Δημόσιο και με επιδόματα «έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία», ενώ μερικοί λειτουργούσαν ως υπάλληλοι πολυεθνικών εταιριών των οποίων τα συμφέροντα εξυπηρετούσαν.

Αυτή η Ελλάδα απέτυχε και ξέπεσε με ευθύνη αυτών που άσκησαν εξουσία αλλά και με ευθύνη των πολιτών που έστελναν στη Βουλή τέτοιους ανθρώπους. Τώρα, όπως λέει ο ποιητής, πρέπει να μάθει τη νέα γλώσσα και τους τρόπους της πενίας…

Πληρώσαμε ακριβά το τίμημα κι η χώρα μας υπερχρεωμένη είναι δεμένη χειροπόδαρα από τους δανειστές της που με τα «μνημόνια» έχουν περιορίσει και την εθνική κυριαρχία.

Το κακό είναι ότι η καταστροφή δε λειτούργησε ως «σοκ» για τη χώρα κι ο πολιτικός κόσμος συμπεριφέρεται σαν να μην έγινε τίποτα, γι' αυτό και δεν ασχολείται ουσιαστικά με το μέλλον με την έννοια της επεξεργασίας και υλοποίησης σχεδίου εξόδου από την κρίση και δημιουργίας προοπτικής με ανάπτυξη της χώρας.

Από αυτήν τη στήλη λόγω χώρου δεν μπορούμε να πούμε πολλά. Ας πούμε μόνον ότι η χώρα με την επιμήκυνση του χρέους πήρε μια ανάσα. Υπάρχει άμεση ανάγκη υλοποίησης σχεδίου εξόδου από την κρίση μέσω ανάπτυξης αλλά και αναδιάρθρωσης του πολιτικού μας συστήματος. Πρέπει να βελτιωθούν οι θεσμοί για να αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόμενο, να θεσπιστούν κανόνες διαφάνειας στη δημόσια ζωή, να γίνει αξιοκρατική η διάρθρωση της δημόσιας διοίκησης και να γίνει πιο συμμετοχική η δημοκρατία μας.

Τα πολιτικά μας κόμματα (οι πνεύμονες του πολιτεύματος) πρέπει να αποκτήσουν διαφάνεια στα οικονομικά τους, αλλά και αξιοπιστία με άνοιγμα στην κοινωνία και με ριζικές αλλαγές του τρόπου οργάνωσής τους, ενώ πρέπει να καταλάβουν ότι δεν μπορούν να πείσουν και προσφέρουν όσο έχουν στα καθοδηγητικά όργανα πρόσωπα που χρησιμοποίησαν κομματικές ή κυβερνητικές θέσεις για να πλουτίσουν άμεσα η έμμεσα.

Τέλος κι εμείς πρέπει να γίνουμε ενεργοί πολίτες και, εξοβελίζοντας τους ανεπάγγελτους γόνους που διαιωνίζουν το χρεοκοπημένο σύστημα, να αναζητήσουμε πρόσωπα που διακρίθηκαν σε επαγγελματικούς στίβους επιδεικνύοντας ικανότητες και ήθος, για να μπορούν να λένε και όχι όταν πρέπει. Για να υπάρχει προοπτική για τη χώρα, πρέπει όλοι μας, όπως έλεγε ο Γ. Σεφέρης, «λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα...».

*Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΣ είναι δικηγόρος

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 27/7/2011

Για να υπάρχει ελπίδα για την Ελλάδα

    Ο Θουκυδίδης στην ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου λέει (σε μετ.Ε.Βενιζέλου)ότι: «οι άνθρωποι συνηθίζουν να εμπιστεύονται εις την απερίσκεπτον ελπίδα εκείνο που επιθυμούν και αποκρούουν δι΄ αυθαιρέτου συλλογισμού εκείνο που αποστέργουν…»

    Η ρήση αυτή επαληθεύεται διαχρονικά από τους ΄Έλληνες πολιτικούς που συνήθως θεωρούν πραγματικότητα τις επιθυμίες τους και απορρίπτουν με αβάσιμους συλλογισμούς όσα δεν τους συμφέρουν. ΄Έτσι τα τελευταία 30-35 χρόνια σχεδόν  όλοι  απέκρυπταν την πραγματικότητα από τον Ελληνικό λαό, συναγωνίζονταν σε παροχές υποσχόμενοι «ακόμη καλύτερες μέρες» υπερχρεώνοντας τη χώρα, ελπίζοντας ότι την κρίσιμη ώρα κάποιος «από μηχανής θεός» θα την σώσει…

        Βεβαίως έχουμε ευθύνη και εμείς οι πολίτες που με την ψήφο μας   αναθέταμε την διοίκηση της χώρας σε ανθρώπους που απλά μας κολάκευαν , σε απλούς διαχειριστές της εξουσίας  μερικοί εκ των οποίων- με το αζημίωτο- ασχολούνταν κυρίως με τις αναθέσεις έργων σε συγκεκριμένες εταιρίες

        Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι πολιτικοί μας  ηγέτες -με λίγες εξαιρέσεις-στηρίζονταν στις μισές αλήθειες και την μετατόπιση των προβλημάτων για το μέλλον αδιαφορώντας για την  υπερχρέωση της χώρας  , δέσμιοι ενός οικογενειοκρατικού συστήματος που μαστίζονταν από το καρκίνωμα της διαφθοράς και λειτουργούσε με καθεστωτική νοοτροπία.

       Γι΄ αυτό φτάσαμε εδώ που φτάσαμε ξαναγυρίζοντας το ρολόι της ιστορίας πίσω στην εποχή του Τρικούπη, με τους δανειστές (  κυρίως το  Δ.Ν.Τ )να ελέγχουν εκ του παρασκηνίου τη χώρα και τα σχέδια νόμου να ελέγχονται από αυτούς    πριν κατατεθούν στη Βουλή…

      Η  χώρα μας   διανύει περίοδο  πολιτικού χειμώνα με τη χώρα καταχρεωμένη, με τους θεσμούς να έχουν ατονήσει  ,με τους άνεργους να πολλαπλασιάζονται και τη νέα γενιά απελπισμένη  να βλέπει σκοτεινό τον ορίζοντα ενώ με την τελευταία απόφαση για επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής δανείων κλπ. μπορούμε να πούμε ότι πήρε μια ανάσα, κερδίζει χρόνο που πρέπει άμεσα να αξιοποιηθεί και να υπάρξουν άμεσες αποφάσεις για την οικονομία αλλά και θεσμικές μεταρρυθμίσεις.

        Η σημερινή κυβέρνηση έχει κι αυτή μερίδιο ευθύνης για το κατάντημα της χώρας(άλλωστε τα πρόσωπα που συμμετέχουν σε αυτή συμμετείχαν ως υπουργοί και σε προηγούμενες κυβερνήσεις)  γι΄ αυτό ας μη προσπαθεί να μεταθέσει όλες τις ευθύνες σε άλλους.. Θα μπορούσε  όμως  να μείνει στην ιστορία αν δημιουργούσε  προϋποθέσεις   οικονομικής  ανάκαμψης της χώρας αλλά και εξυγίανασης-αναμόρφωσης της πολιτικής ζωής.

     Για να το πετύχει αυτό θα έπρεπε να έχει το θάρρος δύσκολων αποφάσεων , να μην υπολογίζει το πολιτικό κόστος, να τολμά να λέει και όχι στους δανειστές  όπου χρειάζεται και  πέρα από τις  περιστολές δαπανών( για τις οποίες θα έπρεπε να υπάρχει δίκαιος καταμερισμός)  πρέπει άμεσα , με υπευθυνότητα και σεμνότητα   να  επεξεργασθεί και υλοποιήσει   πρόγραμμα ανάπτυξης της χώρας  για  να υπάρχει ελπίδα ότι θα μπορέσει να ξεφύγει η χώρα στο ορατό μέλλον   από το πλαίσιο του «μνημονίου» λαμβάνοντας σοβαρά υπ΄ όψιν και τις προτάσεις των άλλων κομμάτων(π.χ.τις προτάσεις του Α.Σαμαρά για οικονομική ανάκαμψη).

     Παράλληλα θα έπρεπε όλοι μας , κυρίως  ο πολιτικός κόσμος, να συνειδητοποιήσουμε ότι διανύουμε περίοδο βαθειάς  κρίσης του πολιτικού συστήματος  και για να ξεπερασθεί θα χρειαστούν πέρα από την οικονομική ανάκαμψη και θεσμικές μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργούν προϋποθέσεις διαφάνειας στην πολιτική ζωή,  θα κάνουν ουσιαστική τη λειτουργία των θεσμών και πιο συμμετοχική τη λειτουργία της δημοκρατίας μας.

     Ενδεικτικά αναφέρω ότι ο τρόπος λειτουργίας των πολιτικών μας κομμάτων,  που αποτελούν θεσμούς του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, αναντίρρητα είναι ξεπερασμένος και για να  μπορούν να προσφέρουν πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Πρέπει να θεσπιστούν κανόνες  διαφάνειας στα οικονομικά τους, πρέπει να παραμερίσουν την κομματική γραφειοκρατία και  το μέτριο στελεχιακό δυναμικό  και να  ανοιχθούν στην κοινωνία  αναζητώντας  τους ικανότερους πολίτες ,ανθρώπους με ιδέες  οράματα και  ήθος  που θα μπορούν να  ανανεώσουν την πολιτική ζωή και να σχεδιάσουν το αύριο της χώρας. Επίσης  θα έπρεπε από τώρα να αρχίσουν να συζητούν ουσιαστικά  και να προετοιμάσουν με ευρεία συναίνεση  την επόμενη συνταγματική αναθεώρηση μέσω της οποίας επιβάλλεται να γίνει  πιο συμμετοχική τη δημοκρατία μας με καθιέρωση δημοψηφισμάτων , αν το ζητά συγκεκριμένος αριθμός πολιτών, με εκλογή της ηγεσίας της δικαιοσύνης από ειδικό εκλεκτορικό σώμα για να τονιστεί περισσότερο η ανεξαρτησία της ,με περιορισμό της Βουλευτικής ασυλίας, με έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων,  με θέσπιση κανόνων διαφάνειας στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού κλπ.

      Είναι αλήθεια ότι η  πολιτική, οικονομική και πνευματική ηγεσία του τόπου ολιγώρησε μέχρι σήμερα γι΄ αυτό κάνοντας αυτοκριτική       οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της και συνειδητοποιώντας   ότι η κρίση έχει ευρύτερες διαστάσεις   οφείλει να  ασχοληθεί ουσιαστικά με το μέλλον της  χώρας , δίνοντας πρωτίστως  την ελπίδα στον πολίτη ότι  όλοι μαζί  μπορούμε να δημιουργήσουμε νέα  προοπτική  για την Ελλάδα.

              *Δικηγόρος-συγγραφέας, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.

          

       

          

           

Επέτειος ταπείνωσης και ντροπής…

«αν μας έβλεπες μητέρα, όταν ήρθε το κακό
αν μας έβλεπες πως περιμέναμε την Ελλάδα…»
Κ.Μόντης

Συμπληρώνονται σήμερα 37 χρόνια από την 20-7-1974 που τουρκικά στρατεύματα εισέβαλλαν στη Κύπρο. Εκείνη τη μέρα η Ελλάδα πρόδωσε την Κύπρο και δυστυχώς το ΄Εθνος ακόμη δεν πήρε ολοκληρωμένες απαντήσεις στα πολλά γιατί και πως. Οι πρωταγωνιστές των γεγονότων πέθαναν οι περισσότεροι(μερικοί χωρίς να μιλήσουν) ενώ κι΄ όσοι μίλησαν είπαν μισές αλήθειες και σκοτάδι καλύπτει ακόμη κάποιες πτυχές των γεγονότων.

Για το τι συνέβη γράφτηκαν πολλά ενώ με την δημοσιοποίηση πριν 2-3 χρόνια κάποιων αρχείων και απομαγνητοφωνημένων συνομιλιών του τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χ.Κίσινγκερ (σε συνδυασμό με γεγονότα και μαρτυρίες άλλων) προβλήθηκε και η άποψη ότι ο Κίσινγκερ ήταν τουλάχιστον γνώστης σχεδίου που πρόβλεπε πραξικόπημα ανατροπής του Μακαρίου από τον αόρατο δικτάτορα Δ.Ιωαννίδη (τον οποίο κάποιοι-ποιοι άραγε;- όπως έλεγε είχαν διαβεβαιώσει ότι θα πετύχαινε ένωση της Κύπρου με Ελλάδα), εισβολή των Τούρκων και κατάληψη της Β.Κύπρου και εν συνεχεία αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα ως αντίδοτου πιθανόν για να απαλυνθούν τα αισθήματα ταπείνωσης των Ελλήνων. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για αυτά αν λάβουμε υπ΄ όψιν ότι ο Κίσινγκερ προανήγγειλε πτώση της δικτατορίας πριν αυτή συμβεί, ότι ήξερε μέχρι που θα φτάσουν οι Τούρκοι με τον «Ατίλλα 2», εμφανιζόμενος να λέγει ότι με την τουρκική εισβολή λύνονταν το Κυπριακό σε ρεαλιστική βάση. Μάλιστα ο Α. Παπανδρέου μιλώντας στις 30-10-75 στη Βουλή είπε ευθέως ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Ελλάδας το 1974 προδόθηκαν από την ηγεσία τους που δεν υπερασπίστηκε το ΄Εθνος και τον Ελληνικό λαό αλλά εξυπηρέτησε ξένα συμφέροντα…

Υπήρξε σκοτεινό παρασκήνιο κι οι δήθεν πρωταγωνιστές εμφανίζονταν ως μαριονέτες κινούμενες από συμφέροντα άλλων και ενδεικτικά αναφέρω ότι ο τότε μοιραίος Α.Ε.Δ Γ.Μπονάνος στο βιβλίο του «αλήθεια», σ.298, απολογητικά γράφει: «μου εδημιουργήθη πολλάκις η εντύπωση ότι εγώ μεν είχα την πρωτοβουλία, εγώ απεφάσισα, αλλά άλλοι είχαν στήσει εν αγνοία μου μίαν παράστασιν κατευθύνοντες τα πράγματα τόσον από κοντά όσον και από μακράν…»

Η αλήθεια είναι πικρή. Αυτή η επέτειος είναι επέτειος ταπείνωσης και ντροπής για την Ελλάδα που άφησε αβοήθητη την Κύπρο και δεν τόλμησε να αποκαλύψει την αλήθεια και να τιμωρήσει τους υπεύθυνους. .. …Αλλά η γνώση της αλήθειας εξυπηρετεί πάντα το εθνικό συμφέρον και πρέπει το ΄Εθνος να την πληροφορηθεί , πέρα από μύθους και σκοπιμότητες, και για να διδαχθούμε από τα λάθη μας.

*Δημήτρης Γαρούφας πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. 

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 20/7/2011

Ημίμετρα και «μπαλώματα»

Η κυβέρνηση υπό την πίεση των δανειστών υπόσχεται καθημερινά ότι θα γίνουν μεταρρυθμίσεις στη χώρα που θα στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό της, αλλά η λαϊκή παροιμία λέει πως «όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι», γιατί η πρακτική μέχρι τώρα έχει αποδείξει ότι ο πολιτικός κόσμος αποφεύγει οτιδήποτε έχει πολιτικό κόστος κι απλά για το θεαθήναι θα γίνουν κάποιες προσπάθειες περισσότερο να ξεγελαστούν οι ξένοι…

Για να γίνω κατανοητός, θα φέρω ένα παράδειγμα από το χώρο της δικαιοσύνης. Στη χώρα μας η δικαιοσύνη απονέμεται με ρυθμούς αργούς που φιλοτεχνούν εικόνα αρνησιδικίας. Ολοι οι υπουργοί Δικαιοσύνης, μόλις αναλάβουν καθήκοντα, εξαγγέλλουν ως πρώτο στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής Δικαιοσύνης και στην πορεία παίρνουν κάποια μέτρα χωρίς αποτέλεσμα συνήθως γιατί είναι ημίμετρα και δε συνοδεύονται από υλικοτεχνική υποδομή.

Ως πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης είχα συζητήσει κατ' επανάληψιν με την ηγεσία της Δικαιοσύνης και υπουργούς Δικαιοσύνης για τους τρόπους ταχύτερης απονομής Δικαιοσύνης. Kάποιοι πρότειναν παράταση του ωραρίου διεξαγωγής δικών μέχρι τις 8 μ.μ. (δε το δέχονται οι δικαστικοί υπάλληλοι), αποποινικοποιήσεις αδικημάτων, θέσπιση υψηλών παραβόλων που θα αποτρέπουν τους πολίτες από υποβολή μηνύσεων και άσκηση ενδίκων μέσων κ.λπ. Με την ευκαιρία αυτών των συζητήσεων (που συνεχίζονται ακόμη και σήμερα) είχα προτείνει (ήταν θέση του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης) τη σμίκρυνση του χρόνου των δικαστικών διακοπών. Σήμερα τα δικαστήριά μας λειτουργούν κανονικά μόνο 8,5 μήνες το χρόνο, γιατί κλείνουν 2,5 μήνες το καλοκαίρι (λειτουργούν τμήματα διακοπών), 15 μέρες την περίοδο των Χριστουγέννων και 15 μέρες την περίοδο εορτών του Πάσχα. Αυτό πριν 100 ή 50 χρόνια είχε κάποια αιτιολογία, γιατί τότε το καλοκαίρι υπήρχε θέρισμα και αλώνισμα που γινόταν με το χέρι και δεν μπορούσαν οι πολίτες να προσέρχονται στα δικαστήρια ως διάδικοι ή μάρτυρες… Τώρα εξέλιπαν οι λόγοι κι αν περιορίζαμε το χρόνο των διακοπών σε 1,5 μήνα (στο μήνα Αύγουστο, σε μία εβδομάδα τα Χριστούγεννα και μία εβδομάδα το Πάσχα), θα είχαμε σίγουρα ταχύτερη απονομή Δικαιοσύνης.

Ολοι βρήκαν ενδιαφέρουσα την παλιά πρόταση - θέση του ΔΣΘ αλλά έπειτα από διερευνητικές επαφές είδαν ότι θα υπήρχαν ισχυρές αντιδράσεις και αγνοήθηκε η πρόταση.

Ανέφερα επιγραμματικά αυτό το θέμα, για να επισημάνω ότι και σήμερα που «πιάσαμε πάτο» δε γίνονται ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις από φόβο του πολιτικού κόστους. Για να υπάρξουν πραγματικές μεταρρυθμίσεις, πρέπει να υπάρχει θάρρος για ρήξεις και τομές, που όμως λείπει και γι’ αυτό η χώρα πορεύεται με ημίμετρα και «μπαλώματα»... που βαφτίζονται «μεταρρυθμίσεις».

*Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΣ είναι πρώην πρόεδρος του ΔΣΘ

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 13/7/2011

Η Θεσσαλονίκη και η βαλκανική ενδοχώρα της…

Η Θεσσαλονίκη στην μακρόχρονη ιστορία της ήταν πάντα το Μητροπολιτικό κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής που έφτανε σχεδόν μέχρι τον Δούναβη. Στα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν η δεύτερη πόλη, η «συμβασιλεύουσα» ενώ τον ίδιο ρόλο είχε και στα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με ιδιαίτερη προβολή του ρόλου της αυτού στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα όταν πέραν του λιμανιού υπήρχε και σιδηροδρομική σύνδεση με τις μεγαλύτερες Ευρωπαϊκές πόλεις.

Μεγάλος μέρος της σημερινής Βουλγαρίας, των Σκοπίων και της Αλβανίας αποτελούσαν την οικονομική και πολιτιστική ενδοχώρα της Θεσσαλονίκης που ήταν και οικονομικό αλλά και πολιτιστικό κέντρο, ένας Ευρωπαϊκός κόμβος στα Βαλκάνια.

Με την απελευθέρωσή της το 1912 περιορίστηκε κάπως ο ρόλος της γιατί με το κλείσιμο των συνόρων περιορίστηκε η ενδοχώρα της αλλά ενισχύθηκε πληθυσμιακά με την εγκατάσταση προσφύγων από την Θράκη, την Μικρά Ασία και τον Πόντο κι΄ έτσι διατήρησε πληθυσμιακά τουλάχιστον τον ρόλο της δεύτερης πόλης του Ελληνικού κράτους. Στην διάρκεια του μεσοπολέμου είχε κρατήσει λόγω της ύπαρξης του Εβραϊκού πληθυσμού την εικόνα πολυπολιτισμικού μητροπολιτικού κέντρου με ακτινοβολία στην ευρύτερη Βαλκανική και υπενθυμίζω ότι εδώ έγινε τον Νοέμβριο του 1933 η τέταρτη και τελευταία βαλκανική συνδιάσκεψη του μεσοπολέμου που στόχευε στην υπογραφή βαλκανικού συμφώνου και κατά τους οραματιστές της θα μπορούσε να οδηγήσει στην δημιουργία βαλκανικής ομοσπονδίας κρατών που θα μπορούσαν στο μέλλον να ενταχθούν σε μια ενωμένη Ευρώπη.

Με τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και την εγκαθίδρυση κομμουνιστικών καθεστώτων στη Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία και Αλβανία περιορίστηκε η ενδοχώρα της Θεσσαλονίκης και περιορίστηκε και ο ρόλος της γιατί έκλεισαν τα σύνορα προς βορρά και η πόλη έχασε την ενδοχώρα της. Την περίοδο μετά τον εμφύλιο και για 40 χρόνια δημιουργήθηκαν κάποια έργα υποδομής, γιγαντώθηκε το ΑΠΘ και αναπτύχθηκε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, απέκτησε η πόλη κτιριακή υποδομή στον χώρο του πολιτισμού και θεσμούς όπως το ΚΘΒΕ, το φεστιβάλ Κινηματογράφου κλπ. με διεθνή εμβέλεια αλλά η πόλη παρέμενε η δεύτερη πόλη της Ελλάδας χωρίς διεθνή αναγνωρισιμότητα και ρόλο.

΄Όλα αυτά άλλαξαν μετά το 1989 οπότε έγιναν κοσμογονικές αλλαγές στα Βαλκάνια. Κατέρρευσαν τα κομμουνιστικά καθεστώτα και άρχισε μια περίοδος που για τη χώρα μας δημιουργούσε ευκαιρίες ενδυνάμωσης του ρόλου της στην περιοχή και αντανακλαστικά στην Ε.Ε γιατί ήταν τότε η μοναδική στην περιοχή με σταθερούς δημοκρατικούς θεσμούς, με σχετικά καλό βιοτικό επίπεδο , ταυτόχρονα μέλος της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ.

Αυτές οι αλλαγές επέβαλλαν για τη χώρα μας χάραξη νέας βαλκανικής πολιτικής που θα στόχευε στην εμπέδωση κλίματος φιλίας και ανάπτυξης της περιοχής ενώ επέβαλλαν και αναβάθμιση του ρόλου της Θεσσαλονίκης που θα μπορούσε να ξαναβρεί τον ρόλο που η ιστορία και η γεωγραφική της θέση επιβάλλει.

Οι Ελληνικές κυβερνήσεις μετά το 1990 σε πανηγυρικούς τόνους μίλησαν για την αναγκαιότητα λειτουργίας της Θεσ/νίκης ως βαλκανικού μητροπολιτικού κέντρου αλλά δυστυχώς οι εξαγγελίες δεν συνοδεύονταν από έργα που θα της έδιναν την δυνατότητα να παίξει αυτό το ρόλο. Δεν προβλήθηκε στα όργανα της Ε.Ε το γεγονός ότι ήταν μεγάλο αστικό κέντρο σε χώρα της Ε.Ε σε απόσταση αναπνοής από αρκετές βαλκανικές χώρες κι΄ ως εκ τούτου έπρεπε να χρησιμοποιηθεί ως έδρα όλων των φορέων της Ε.Ε που θα απευθύνονταν στα Βαλκάνια. Δεν αξιοποιήθηκαν τα θετικά των αλλαγών που επήλθαν μετά το 1989 ενώ αντίθετα η πόλη και η ευρύτερη περιοχή έχασαν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας γιατί εκατοντάδες βιοτεχνικές επιχειρήσεις μετακόμισαν στις γειτονικές χώρες λόγω χαμηλών ημερομισθίων.

Φορείς της πόλης, που με οδύνη έβλεπαν την ολιγωρία του Ελληνικού κράτους και τις ιστορικές ευκαιρίες να χάνονται, πήραν την πρωτοβουλία δημιουργίας διαβαλκανικών φορέων με μόνιμη έδρα την Θεσ/νίκη, με την πίστη ότι το όραμα είναι εφικτό. ΄Έτσι δημιουργήθηκε η «΄Ένωση Βαλκανικών Δικηγορικών Συλλόγων»,η «ένωση οικονομικών πανεπιστημίων Ν.Α Ευρώπης», το «Bαλκανικό Δίκτυο πόλεων»,η «ένωση δημοσιογραφικών ενώσεων βαλκανικών χωρών»,το «φεστιβάλ θεάτρου χωρών Ν.Α Ευρώπης» κλπ.

΄Όλοι αυτοί οι διαβαλκανικοί φορείς ανέπτυξαν δραστηριότητα στον τομέα τους που συνέβαλλε τουλάχιστον στην γνωριμία των λαών της περιοχής, στην άμβλυνση των αντιθέσεων και την προβολή της Ευρωπαϊκής προοπτικής. Συμμετέχουν εκπρόσωποι από όλες τις χώρες χωρίς διακρίσεις εθνότητας και θρησκεύματος και αυτή η συνύπαρξη συμβάλλει στην άμβλυνση των αντιθέσεων και την ύπαρξη κοινών δράσεων καθώς και την δημιουργία κοινού οράματος για τους λαούς της περιοχής.

Όλα αυτά, παρά το ότι ήταν αποσπασματικά, δείχνουν τι θα μπορούσε να επιτευχθεί αν υπήρχε κεντρικός σχεδιασμός.

Επισημαίνουμε ότι στη Θεσσαλονίκη υπήρχε και υπάρχει υποδομή για να λειτουργήσει ως κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Υπενθυμίζω ότι στη Θεσσαλονίκη εδρεύει η Εθνική Σχολή Δικαστών, το Α.Π.Θ και το Παν/μιο Μακεδονίας, το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου, Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το φεστιβάλ κινηματογράφου, το Ινστιτούτο Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, το ΜΠΕ ,Το Διεθνές Πανεπιστήμιο, η Παρευξείνια Τράπεζα κλπ., δηλαδή φορείς που μπορεί να τους αγνοούν ακόμη και οι αξιωματούχοι της πόλης αλλά είναι φορείς με αθόρυβη προσφορά, με κύρος και υπερεθνική εμβέλεια. Η ύπαρξη αυτών των φορέων συνιστά σημαντική υποδομή σε ανθρώπους και μέσα για ανάπτυξη βαλκανικής πολιτικής και για να λειτουργεί η πόλη ως ένα από τα μητροπολιτικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων υπό τον όρο βέβαια ότι θα υπήρχε η πολιτική βούληση και συγκεκριμένη στρατηγική.

Δυστυχώς πέρα από τις μεγαλόστομες διακηρύξεις όλων των κυβερνήσεων δεν υπήρξε χάραξη συγκεκριμένης πολιτικής κι΄ έτσι κάποια πράγματα δεν έγιναν καθόλου ενώ κάποια άλλα έγιναν με καθυστέρηση 15 ετών με αποτέλεσμα να καθιστούν ανέφικτη την επίτευξη του υποτιθέμενου στόχου. ΄Ετσι π.χ. το Διεθνές Πανεπιστήμιο έγινε με καθυστέρηση 15 ετών , οι διαβαλκανικοί φορείς εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους, το Κέντρο Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου αργοπεθαίνει και η Εθνική Σχολή Δικαστών δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα των γειτονικών χωρών για λειτουργία της και ως κέντρου επιμόρφωσης των δικαστών από γειτονικές χώρες και επίσης δεν χρησιμοποιήθηκε το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου το οποίο θα έπρεπε να ήταν ο μόνιμος φορέας στήριξης των γειτονικών χωρών σε θέματα προσαρμογής των εσωτερικών δικαίων με το δίκαιο της Ε.Ε.



Επειδή όμως σημασία έχει το τι μπορεί να γίνει τώρα, τι μπορούμε να κάνουμε για το μέλλον ενδεικτικά μόνο θα κάνω κάποιες προτάσεις εφικτές που θα μπορούσαν να αναβαθμίσουν την Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα στην ευρύτερη περιοχή. Επισημαίνω ότι ως πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και εν συνεχεία ως πρόεδρος του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος προσπάθησα να υλοποιηθούν κάποιες από αυτές με καλά αποτελέσματα ,γεγονός που αποδεικνύει ότι αν υπήρχε η βούληση της κεντρικής εξουσίας μπορούσαν να γίνουν πολλά και ενδεικτικά αναφέρω ότι στην «ένωση θεάτρων Ν.Α Ευρώπης» συμμετέχουν όλα τα κρατικά η εθνικά θέατρα των Βαλκανίων και με εποπτεία του ΚΘΒΕ διοργανώνεται ανά διετία φεστιβάλ με παραστάσεις αρχαίου δράματος κι΄ έτσι τα εθνικά θέατρα όλων αυτών των χωρών ανεβάζουν κάθε χρόνο αρχαία τραγωδία.



Τι πρέπει να γίνει:



1) Να καταγραφεί κατ αρχήν η δραστηριότητα και τα δίκτυα που έχουν δημιουργήσει οι διαβαλκανικοί φορείς που προανέφερα ,να ξαναζωντανέψουν και να ενεργοποιηθούν ουσιαστικά, να στηριχθούν με προγράμματα από την Ε.Ε αλλά και εθνικούς πόρους διότι συντελούν στην γνωριμία λαών και πολιτισμών της περιοχής, δίνοντας τον τόνο της Ευρωπαϊκής προοπτικής της περιοχής αλλά και του πρωταγωνιστικού ρόλου της Θεσσαλονίκης. Να υπάρξει ο φορέας της Ελληνικής πολιτείας που θα παρακολουθεί και θα στηρίζει όλα αυτά τα προγράμματα γιατί μπορούν να συμβάλλουν στην αναγέννηση του Ελληνικού πνεύματος στην ευρύτερη περιοχή



2)Να αποκτήσει η πόλη υποδομές για να μπορεί να παίξει τέτοιο ρόλο. Δεν φτάνει το ότι ολοκληρώθηκε ουσιαστικά η Εγνατία Οδός( το σημαντικότερο έργο για τη Β.Ελλάδα ) γιατί πρέπει άμεσα να oλοκληρωθούν οι κάθετοι οδικοί άξονες που θα συνδέουν τη Θεσσαλονίκη (και τη Β.Ελλάδα) με τις πρωτεύουσες των γειτονικών χωρών(Σόφια, Σκόπια, Τίρανα κλπ.)και θα κάνουν εφικτή την πρόσβαση στην αγορά της Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων πόλεων της Βόρειας Ελλάδας με ταξίδι δύο ωρών για τους κατοίκους των γειτονικών χωρών , να αποκτήσει υπερσύγχρονο αεροδρόμιο, σύγχρονες σιδηροδρομικές συνδέσεις με τις πρωτεύουσες των βαλκανικών χωρών.

3) Να αναπτυχθεί πλήρως το συντομότερο δυνατόν το Διεθνές Πανεπιστήμιο προσελκύοντας στην Θεσσαλονίκη φοιτητές από τις Βαλκανικές χώρες το οποίο όμως δεν πρέπει να λειτουργεί ξεκομμένο από τη ζωή της πόλης.

4)Να στηριχθούν οι φορείς που με τη λειτουργία τους προσδίδουν διεθνή ακτινοβολία στην πόλη και οι οποίοι πρέπει να εδρεύουν πραγματικά στη Θεσσαλονίκη. Το αναφέρω αυτό γιατί υπάρχουν φορείς που τυπικά εδρεύουν στην Θεσσαλονίκη αλλά στην πράξη η διοίκηση και το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού βρίσκονται στην Αθήνα(π.χ.φεστιβάλ κινηματογράφου)

6)Η πόλη έχει ανάγκη θεσμών και εκδηλώσεων υπερεθνικής εμβέλειας κυρίως στον χώρο του πολιτισμού που θα της προσδώσουν ένα πνευματικό ευρύτερο ρόλο και γι΄ αυτό πρέπει να αξιοποιηθεί η υποδομή που δημιουργήθηκε από το 1997 που η Θεσσαλονίκη ήταν πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης αλλά και των πιο σημαντικών φορέων της ( ΚΘΒΕ, Φεστιβάλ Κινηματογράφου κλπ.) για πιο εξωστρεφή παρουσία στην ευρύτερη περιοχή. Παράλληλα πρέπει να λειτουργήσει η «Εγνατία του Πολιτισμού» ,ο οδικός αυτός άξονας να είναι και άξονας πολιτισμού με την έννοια ότι θα υπάρχει, με συντονιστή φορέα από Θεσσαλονίκη και στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού ,ετήσιο πολυθεματικό πρόγραμμα εκδηλώσεων σε όλες τις πόλεις η αρχαιολογικούς χώρους που βρίσκονται κοντά στην Εγνατία Οδό( το Δ.Σ του ΚΘΒΕ υπό την προεδρία μου το φθινόπωρο του 2009 πήρε απόφαση για ανάληψη σχετικής πρωτοβουλίας αλλά λόγω εξαγγελίας του σχεδίου «Καλλικράτη» η υλοποίηση μετετέθη για το μέλλον όταν θα οριστικοποιούνταν οι νέοι φορείς της Τ.Α που θα συμμετείχαν στο εγχείρημα ενώ λόγω λήξης της θητείας του τότε Δ.Σ στις 2-4-10 δεν κατέστη δυνατή η υλοποίηση )το οποίο πρόγραμμα θα στοχεύει και σε αύξηση τουριστικού ρεύματος στη Β.Ελλάδα. Ελπίζω ότι η νέα διοίκηση του ΚΘΒΕ δεν θα εγκαταλείψει την προσπάθεια.

7)Να λειτουργήσει ουσιαστικά το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού που εδρεύει στην πόλη δίνοντας στην Θεσσαλονίκη την εικόνα πόλης-πρωτεύουσαs του ΄Εθνους.Δηλαδή η Αθήνα να προβάλλεται ως πρωτεύοπυσα του Ελληνικοπύ κράτους και η Θεσσαλονίκη ως πρωτεύουσα του Ελληνικού ΄Εθνους με εγκατάσταση και ουσιαστική λειτουργία σε αυτή των φορέων που απευθύνονται στον απόδημο Ελληνισμό ενώ και η ΕΤ3 πρέπει να λειτουργεί ως κανάλι του ΄Εθνους, με την έννοια ότι θα απευθύνεται περισσότερο στον απόδημο Ελληνισμό, τα Βαλκάνια και την Ελληνική περιφέρεια. Η μεγαλύτερη θωράκιση για την περιοχή θα είναι να βγαίνει προς τα έξω έμπρακτα η εικόνα ότι η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους αλλά η Θεσσαλονίκη είναι η πρωτεύουσα του Ελληνικού ΄Εθνους.

8) προαπαιτούμενο της υλοποίησης όλων όσων προαναφέρθηκαν είναι αφ΄ ενός μεν να υπάρχει η πολιτική βούληση από την κεντρική εξουσία και αφ΄ ετέρου να αλλάξει η νοοτροπία των ανθρώπων της Θεσσαλονίκης και της Β.Ελλάδας. Αντί να μεμψιμοιρούν για την ολιγωρία της Αθήνας θα πρέπει οι φορείς της πόλης να πάρουν πρωτοβουλίες εξωστρέφειας και να κάνουν πράξη το όνειρο. Χρειάζεται να εκπροσωπούν την πόλη άνθρωποι με φαντασία, αποφασισμένοι για ρήξεις με την κεντρική εξουσία, που θα υπηρετούν το όνειρο και για την υλοποίησή του θα υπηρετούν μακροπρόθεσμη στρατηγική. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής πρέπει να εντάσσονται οι προσπάθειες όλων, πρέπει η πόλη να είναι ανοιχτή σε ιδέες και ανθρώπους, να πρωτοπορεί εκφράζοντας και τώρα το πνεύμα που εξέφραζε στην μακρόχρονη ιστορία της, το πνεύμα του οικουμενικού Ελληνισμού ,βιώνοντας τους ανοιχτούς ορίζοντες του Ελληνισμού.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι η χώρα μας την τελευταία δεκαπενταετία έχασε πολλές ευκαιρίες λόγω έλλειψης οράματος και στρατηγικής κι΄ έτσι φοβούμαι πως χάθηκε οριστικά η δυνατότητα να μεταβληθεί η Θεσσαλονίκη σε οικονομική Μητρόπολη της ευρύτερης περιοχής ,δυνατότητα που υπήρχε μέχρι την ένταξη της Βουλγαρίας και Ρουμανίας στην Ε.Ε γιατί αυτό τον ρόλο τον διεκδικούν πλέον η Σόφια και το Βουκουρέστι. Ακόμα και σήμερα όμως υπάρχουν δυνατότητες και ευκαιρίες να καταστεί η Θεσσαλονίκη ένα από τα μεγάλα εμπορικά και πνευματικά κέντρα των Βαλκανίων και της παραευξείνιας περιοχής, γεγονός που θα ενισχύσει τον σταθεροποιητικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή αλλά και θα δημιουργήσει μια νέα προοπτική για την Θεσσαλονίκη και τη Β.Ελλάδα γενικότερα.



*Ο Δημήτρης Α. Γαρούφας είναι δικηγόρος-συγγραφέας και διετέλεσε Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης την περίοδο 2005-2008 και του ΚΘΒΕ την περίοδο 2007-2010.Το κείμενο αποτελεί περίληψη της εισήγησής του στο διήμερο εκδηλώσεων που διοργάνωσε στην Θεσσαλονίκη για την Θεσσαλονίκη στις 22 και 23 Οκτωβρίου 2010 το περιοδικό ΑΡΔΗΝ με γενικό τίτλο «Θεσσαλονίκη:Αδιέξοδα και Οφθαλμαπάτες» στην ενότητα «μεταξύ εγχώριας ταυτότητας και βαλκανικής προοπτικής»

Πώς ξεκληρίζεται ο Ελληνισμός…

Με δικαιολογία την περιστολή δαπανών, το ελληνικό κράτος εμφανίζεται μίζερο στα Βαλκάνια και ιδιαίτερα προς τους ομογενείς μας. Δε θέλω και δεν πρέπει να πω περισσότερα, αλλά σε μερικά πράγματα πρέπει να λειτουργούμε με προοπτική αιώνων κι έτσι μπορεί π.χ για λόγους οικονομίας να κοπεί η δεξίωση για την εθνική μας εορτή στη Στοκχόλμη, αλλά είναι αδιανόητο να κοπεί σε γειτονικές χώρες όπου υπάρχουν ελληνικές μειονότητες… Επίσης, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε ενέργειες που μπορεί να οδηγήσουν σε ξεκλήρισμα του ελληνισμού από γειτονικές χώρες, κι αυτό κινδυνεύουμε να πάθουμε, λόγω κακού χειρισμού, στο θέμα απονομής συντάξεων από τον ΟΓΑ σε Βορειοηπειρώτες.

Υπενθυμίζω ότι πριν από χρόνια είχαν δοθεί στους υπερήλικες Βορειοηπειρώτες συντάξεις από τον ΟΓΑ με το αιτιολογικό ότι ήταν ομογενείς - ανασφάλιστοι ή δεν είχαν εισόδημα που να ξεπερνά το ποσό της σύνταξης του ΟΓΑ. Ηταν γνωστό ότι δε μένουν εδώ (δήλωναν κάποια διεύθυνση συγγενών στην Ελλάδα) και δίνονταν οι συντάξεις με στόχο μ’ αυτόν τον τρόπο να βοηθηθούν να παραμείνουν στη Βόρειο Ηπειρο συντηρώντας τα σπίτια και δημιουργώντας κίνητρο επαφής και για τους νεότερους κι έτσι επετεύχθη να μην ερημωθεί η Βόρειος Ηπειρος. Το μέτρο πέτυχε και οι Αλβανοί φοβούνται ότι αυτό θα επηρέαζε πολλούς Αλβανούς να δηλώσουν ότι έχουν ελληνική εθνική καταγωγή στην απογραφή πληθυσμού, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί ελληνική μειονότητα με υψηλά ποσοστά και γι’ αυτό αναβλήθηκε η διενέργεια απογραφής για το φθινόπωρο του 2011, οπότε πιθανόν να απαλειφθεί το ερώτημα εθνικής καταγωγής.

Εδώ κι ένα χρόνο όμως ο ΟΓΑ εξήγγειλε επανέλεγχο (σωστά, αν επρόκειτο να δει αν είναι υπαρκτά πρόσωπα, αν έχουν άλλα εισοδήματα κ.λπ.) και με το πρόσχημα αυτό έκοψε μεγάλο μέρος των συντάξεων αυτών με το αιτιολογικό ότι δε διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα! Τις προσφυγές που κάνανε στην Επιτροπή Ενστάσεων του ΟΓΑ η επιτροπή τις απορρίπτει με το σκεπτικό ότι οι ενιστάμενοι δικαιούνται μεν σύνταξης, αλλά επειδή δε μένουν μόνιμα στην Ελλάδα: «Η ένδικη προσφυγή πρέπει να απορριφθεί… Αν στο μεταξύ επανέλθει και κατοικήσει μόνιμα στην Ελλάδα, δικαιούται να υποβάλει νέα αίτηση επαναχορήγησης της διακοπείσας σύνταξης…».

Οι Αλβανοί τρίβουν τα χέρια τους γιατί βγάζουμε μόνοι μας τα μάτια μας και ξεκληρίζεται ο Ελληνισμός από την Αλβανία, όταν λέμε στους εκεί ομογενείς: «Εχετε δικαίωμα σύνταξης από Ελλάδα, αλλά, αν θέλετε να την πάρετε, πρέπει να φύγετε από Αλβανία και να εγκατασταθείτε μόνιμα στην Ελλάδα». Οι υπεύθυνοι καταλαβαίνουν τι κάνουν;

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 7/7/2011