Οι διδαχές της ιστορίας

Με αφορμή την επικαιρότητα, διαβάζω και ακούω δηλώσεις και αναλύσεις για ανάγκη θέσπισης αυστηρότερης νομοθεσίας για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, της τρομοκρατίας κ.λπ.
Φοβούμαι ότι μάλλον βλέπουν στατικά τα γεγονότα, μην εμβαθύνοντας στις αιτίες. Για να γίνω κατανοητός, ενδεικτικά αναφέρω ότι στην αρχαιότητα, στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, είχαν αποστατήσει οι κάτοικοι της Μυτιλήνης από την Αθηναϊκή Συμμαχία και ο δημαγωγός Κλέων στην Αθήνα ζήτησε την θανάτωση όλων για να μην αποστατούν άλλοι μελλοντικά. Την πρόταση αυτήν απέκρουσε ο Διόδοτος, λέγοντας (μετάφραση Ελ. Βενιζέλου): «Ολοι φύσει ρέπουν εις την παρανομίαν, εις τε τον ιδιωτικόν και τον δημόσιον βίον, και δεν υπάρχει νόμος δυνάμενος να εμποδίσει τούτο, αφού μέχρι τούδε οι άνθρωποι διεξήλθαν όλη την κλίμακα των ποινών, με την ελπίδα ότι εξακολουθούντες να τις επιτείνουν θα επιτύχουν μετριασμό της εγκληματικότητας». Και συνεχίζει: «Οι άνθρωποι παρασύρονται εις κινδυνώδεις επιχειρήσεις, άλλοι μεν από την τόλμην, την οποίαν εμπνέει εις τον πτωχόν η ανάγκη, άλλοι από πλεονεξίαν, εις την οποίαν ωθούν τον πλούσιον η αλαζονεία και η αυτοπεποίθησις και άλλη από τα πάθη, τα οποία εκάστοτε τους εξουσιάζουν εις τας διαφόρους βιοτικάς περιστάσεις… με ολίγα λόγια, οσάκις η ανθρώπινη φύσις ωθείται εις το να πράξει κάτι, το οποίον ζωηρώς επιθυμεί, ούτε η αυστηρότης των νόμων, ούτε άλλος φόβος μπορεί να την αποτρέψει, και είναι πολύ ανόητος εκείνος που πιστεύει το εναντίον…».
Ο διαχρονικά επίκαιρος Θουκυδίδης επιγραμματικά επισημαίνει στη συνέχεια ότι: «Πρέπει να αντλούμε την ασφάλειά μας όχι από την αυστηρότητα των νόμων αλλά από την προνοητικότητα της διοικήσεώς μας…», φροντίζοντας να εξαλείφουμε τις αιτίες και να λειτουργούμε προληπτικά.
Τα ανέφερα αυτά, για να επισημάνω ότι, αν οι πολιτικοί μας είχαν διαβάσει Θουκυδίδη, θα κατανοούσαν ότι δεν αρκεί η αυστηρή νομοθεσία κι ότι η ηγεσία με το παράδειγμά της διαμορφώνει τα γεγονότα... Θα κατανοούσαν ότι, αν έχουν αφορολόγητο το 75% των αποδοχών τους, εκπέμπουν προς την κοινωνία λάθος μήνυμα, μήνυμα φοροδιαφυγής, κι έτσι η αυστηροποίηση της σχετικής νομοθεσίας δε θα προσφέρει πολλά. Θα κατανοούσαν, επίσης, ότι σε μια κοινωνία που κοντεύουν οι μισοί να είναι άνεργοι τα (καταδικαστέα πάντα) περιστατικά βίας δεν αντιμετωπίζονται μόνο με αυστηρότερη νομοθεσία και καλύτερη αστυνόμευση αλλά κυρίως με εξάλειψη των αιτίων που τα προκαλούν…
Η χώρα βιώνει πολυεπίπεδη κρίση και οι διδαχές της Ιστορίας δείχνουν το δρόμο για το μέλλον. Χρειαζόμαστε πολιτικούς υψηλού ήθους και αποτελεσματικούς, προβολή υγιών προτύπων από τα ΜΜΕ, μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης και αίσθηση ότι στην κοινωνία μας υπάρχει θέση για όλους…

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ
δικηγόρου, πρώην προέδρου του ΔΣΘ

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 27/1/2013

Οι πολιτιστικές υποδομές στη Θεσσαλονίκη

Μια πρόσφατη δήλωση του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΚΘΒΕ, Σ. Χατζάκη, για αναστολή της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του ΚΘΒΕ στη Μονή Λαζαριστών έφερε στην επικαιρότητα το θέμα της Μονής Λαζαριστών και γενικότερα των πολιτιστικών υποδομών στη Θεσσαλονίκη.

Υπενθυμίζω ότι όταν το 1997 έγινε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, η Θεσσαλονίκη απέκτησε αξιοζήλευτες υποδομές (θεατρικές αίθουσες, μουσεία κ.λπ.), για τις οποίες δαπανήθηκαν δεκάδες δισεκατομμύρια δραχμές τότε. Ετσι αξιοποιήθηκε και η Μονή Λαζαριστών ως πολυχώρος πολιτισμού με εγκατάσταση σε αυτή του ΚΘΒΕ, του ΚΜΣΤ κ.λπ., ενώ για τη διαχείρισή της δημιουργήθηκε αστική εταιρία με πρόεδρο το νομάρχη Θεσσαλονίκης, αντιπρόεδρο τον πρόεδρο του ΚΘΒΕ και διαχειριστή το δήμαρχο Σταυρούπολης. Κι επειδή η χρηματοδότηση αστικής εταιρίας ήταν δύσκολη, καθορίσθηκε ότι στις δαπάνες του συγκροτήματος θα συμμετέχει με 71% το ΚΘΒΕ με την έννοια ότι μέσω αυτού το υπουργείο Πολιτισμού θα χρηματοδοτεί και θα καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα... αλλά η χρηματοδότηση του ΚΘΒΕ ήταν πάντα ελλιπής και, έχοντας να αντιμετωπίσει πολλές άλλες ανάγκες, δεν μπορούσε να είναι συνεπές στις υποχρεώσεις του.

Ισως τώρα είναι ευκαιρία μιας ουσιαστικής συζήτησης για τον τρόπο λειτουργίας του συγκροτήματος, για τον τρόπο χρηματοδότησης αλλά και μείωσης των λειτουργικών δαπανών... Σε κάθε περίπτωση βέβαια θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να συνεχισθεί η καλλιτεχνική δραστηριότητα του ΚΘΒΕ στις θεατρικές αίθουσες της Μονής Λαζαριστών, γιατί ο χώρος αυτός αποτελεί πολιτιστική όαση για τη δυτική Θεσσαλονίκη και πιστεύω ότι αυτή είναι και η πραγματική βούληση του κ. Χατζάκη, που, όταν το 2009 επελέγη ως καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ, ανακοίνωσε ότι η μεγάλη θεατρική αίθουσα της Μονής Λαζαριστών θα αποτελεί τη λαϊκή σκηνή του ΚΘΒΕ και μαζί (ήμουν πρόεδρος του δ.σ. του ΚΘΒΕ τότε) ξεκινήσαμε προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των δήμων και άλλων φορέων της δυτικής Θεσσαλονίκης.

Από αυτήν τη στήλη ελλείψει χώρου δεν μπορούμε να πούμε περισσότερα, αλλά νομίζω ότι πρέπει να ξαναδούμε και το θέμα καλύτερης αξιοποίησης των πολιτιστικών υποδομών που απέκτησε η Θεσσαλονίκη, όταν το 1997 ήταν πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης (σε μερικές περιπτώσεις ξεπερνούσαν τις δυνατότητές της κι ενδεικτικά αναφέρω ότι οι θεατρικές αίθουσες του ΚΘΒΕ έχουν χωρητικότητα 2.200 θεατών περίπου, όση και η χωρητικότητα των αιθουσών του Εθνικού θεάτρου στο Λονδίνο που έχει δεκαπλάσιο πληθυσμό...). Οι φορείς της πόλης πρέπει με φαντασία και κοινές δράσεις εξωστρέφειας να αξιοποιήσουν αυτήν την υποδομή που μπορεί να αποτελεί το εφαλτήριο θεσμών και δράσεων υπερεθνικής εμβέλειας που θα δίνουν στη Θεσσαλονίκη εικόνα πόλης - πνευματικής μητρόπολης.

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ
δικηγόρου - πρώην προέδρου του ΔΣΘ
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 10/1/2012 

Ανάγκη πραγματικών μεταρρυθμίσεων

Από την αρχαιότητα οι άνθρωποι συνηθίζουν να υποδέχονται με ελπίδες τη νέα χρονιά, γιατί η ελπίδα είναι πάντα ο τελευταίος θάμνος που μας συγκρατεί να μην πέσουμε στον γκρεμό... αλλά και γιατί, όπως γράφει ο Θουκυδίδης: «Οι άνθρωποι πάντα εμπιστεύονται εις την απερίσκεπτον ελπίδα εκείνο που επιθυμούν και απορρίπτουν δι' αυθαιρέτου συλλογισμού εκείνο που αποστέργουν...».
Δυστυχώς, για τη χώρα μας και το 2013 θα είναι δύσκολη χρονιά με ύφεση, ανεργία, μειωμένα εισοδήματα και με αίσθηση κλειστών οριζόντων… Το γεγονός ότι πήραμε τη «δόση» το 2012 δε σημαίνει τίποτα, αν δε συνοδευτεί από μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν κατάλληλο κλίμα για να αρχίσει η ανάπτυξη. Προς το παρόν, βαπτίζονται ως μεταρρυθμίσεις φόροι υπέρ του Δημοσίου που, επειδή ξεπερνούν τα όρια αντοχής των πολιτών, όχι μόνο δε θα αποδώσουν αλλά και θα επιτείνουν την ύφεση.
Για να γίνω κατανοητός, επισημαίνω ότι διαχρονικά υπάρχει πρόβλημα απονομής της δικαιοσύνης με μεγάλη καθυστέρηση στη χώρα μας. Η κυβέρνηση, για να αποσυμφορήσει τα δικαστήρια με περιορισμό των υποθέσεων που εκδικάζονται, επέβαλε διπλασιασμό του δικαστικού ενσήμου και μεταξύ άλλων υψηλά παράβολα για άσκηση ενδίκων μέσων (για να ασκήσει έφεση ακόμη και κατά απόφασης Ειρηνοδικείου κάποιος διάδικος που θεωρεί ότι αδικήθηκε πρέπει, πέραν των άλλων εξόδων, να καταβάλει και παράβολο 200 ευρώ υπέρ του Δημοσίου...). Αυτό, όμως, δεν αποτελεί μεταρρύθμιση αλλά «φορομπηχτική πολιτική» που αναιρεί ουσιαστικά το συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών προσφυγής στη Δικαιοσύνη. Μεταρρύθμιση που θα βελτίωνε την κατάσταση θα είχαμε -χωρίς καμιά πρόσθετη δαπάνη- αν αποφασιζόταν η σμίκρυνση του χρόνου των δικαστικών διακοπών από 3,5 μήνες ετησίως σε 1,5 μήνα (στη χώρα μας τα δικαστήρια υπολειτουργούν 2,5 μήνες το καλοκαίρι, 15 μέρες την περίοδο γιορτών των Χριστουγέννων και 15 μέρες την περίοδο γιορτών του Πάσχα).
Ανέφερα ενδεικτικά τα ανωτέρω, για να επισημάνω ότι κάποιοι τεχνοκράτες οικονομολόγοι δεν έχουν ούτε εικόνα ούτε συνείδηση της κοινωνίας και λειτουργούν με την τακτική του «όλα τα σφάζει, όλα τα μαχαιρώνει», στέλνοντας λάθος μηνύματα στην κοινωνία, γιατί, ενώ φορολογούν από το πρώτο ευρώ τους ελεύθερους επαγγελματίες, είναι ακόμη αφορολόγητες σε ποσοστό 75% οι συνολικές αποδοχές των βουλευτών μας. Και ενώ πετσοκόβουν την πενιχρή σύνταξη του ΟΓΑ, παρέχεται διπλή - παχυλή σύνταξη σε εκατοντάδες πρώην βουλευτές, δημάρχους κ.λπ.
Αν θέλουμε το 2013 να αποτελέσει το προμήνυμα μιας άνοιξης για τη χώρα, πρέπει να αλλάξουμε όλοι νοοτροπία και κυρίως οι ασκούντες εξουσία. Να γίνουν πραγματικές μεταρρυθμίσεις, που θα δημιουργήσουν κλίμα ανάτασης και ανάπτυξης για τη χώρα.

Καλή χρονιά.

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ
δικηγόρου - πρώην προέδρου του ΔΣΘ

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 3/1/2012