Δευτέρα 28 Ιουλίου 2014

Οι αλλαγές στη βαλκανική μας γειτονιά...

Για επαγγελματικούς λόγους επισκέφτηκα πρόσφατα την Κορυτσά, όπου ξαναείδα μετά από χρόνια τον αγαπητό συνάδελφο από τα Τίρανα Σπύρο Πέτσι (πρώην υπουργό Δικαιοσύνης της Αλβανίας) και ενημερώθηκα για τις εξελίξεις στη γειτονική χώρα... Οποιος έχει καιρό να επισκεφτεί την Κορυτσά θα δει αρκετές αλλαγές. Την τελευταία δεκαετία υπήρξε ανοικοδόμηση, ενώ έχουν εξαφανιστεί και τα χιλιάδες πολυβολεία της εποχής Χότζα (μου ανέφεραν ότι τα γκρέμισαν πολίτες για να πάρουν τα σίδερα...) και μόνο το οδικό δίκτυο (παρά τις μικρές βελτιώσεις) εξακολουθεί να θυμίζει την Αλβανία του 1990.
Εκτιμούν σε 120.000 τους οικονομικούς μετανάστες που επέστρεψαν από Ελλάδα στην Αλβανία και πιστεύουν ότι η κρίση επιδεινώνεται, γιατί λιγόστεψαν τα εμβάσματα από τους εργαζόμενους στο εξωτερικό και αυξήθηκε και η ανεργία. Παλιές εκκρεμότητες (όπως η επιστροφή περιουσιών που είχε δημεύσει το κομμουνιστικό καθεστώς, για τις οποίες η προθεσμία υποβολής αιτήσεων τελειώνει το 2014) ταλανίζουν την Αλβανία, ενώ στις συζητήσεις κυριαρχεί η προενταξιακή πορεία της στην ΕΕ και η νέα γεωγραφική διαίρεση (κάτι σαν αλβανικό σχέδιο «Καλλικράτης»), όπου με τη μεθοδευμένη κατανομή των χωριών δε θα μπορεί να ελέγχει σχεδόν καμιά περιοχή η ελληνική μειονότητα, που έχει μειωθεί πολύ λόγω μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα των βορειοηπειρωτών.
Η Κορυτσά υπήρξε στο παρελθόν κέντρο ελληνισμού αλλά και λίκνο του αλβανικού εθνικισμού, γιατί από εδώ ξεκίνησαν τα κινήματα αλβανικής αναγέννησης. Σήμερα είναι η κατεξοχήν ελληνόφωνη μεγάλη πόλη της Αλβανίας (όλοι έχουν εργαστεί στην Ελλάδα) και έχει δεσμούς με τη Θεσσαλονίκη. Στο παρελθόν έφτασε να εκλέγει δύο βουλευτές με το κόμμα της ελληνικής μειονότητας, λειτουργεί ελληνικό σχολείο και οι κάτοικοι παρακολουθούν και τα όσα γίνονται στην Ελλάδα.
Αντίστοιχο κλίμα συνάντησα και στο Μοναστήρι των Σκοπίων, όπου δε λειτουργεί μεν ελληνικό σχολείο, αλλά έχει τρία φροντιστήρια Ελληνικής Γλώσσας και υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον για εκμάθησή της, ενώ το ίδιο ενδιαφέρον υπάρχει και σε πόλεις άλλων βαλκανικών χωρών. Ενδεικτικά υπενθυμίζω ότι στο τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Σόφιας κάθε χρόνο υπάρχουν 2.800 υποψήφιοι για 25 θέσεις, ενώ για το αντίστοιχο Τμήμα Αγγλικής φιλολογίας υπάρχουν πολύ λιγότεροι υποψήφιοι, γιατί οι πτυχιούχοι του Τμήματος Νεοελληνικής Φιλολογίας ήταν περιζήτητοι σε ελληνικές επιχειρήσεις.
Η οικονομική κρίση ταλανίζει όλες τις βαλκανικές χώρες (περισσότερο τη Βουλγαρία, όπου το τραπεζικό σύστημα ελεγχόταν από θυγατρικές ελληνικών τραπεζών), ενώ στην Αλβανία η κρίση επιδεινώνεται, γιατί στέρεψαν τα εμβάσματα από τους μετανάστες στην Ελλάδα και τα Σκόπια (μέχρι φέτος δίνονταν αφειδώς δάνεια για αγορά κατοικίας και η μεγαλύτερη κατασκευαστική επιχείρηση είναι ελληνική) υπάρχουν εμφανή σημάδια ύφεσης.
Η Ελλάδα έχασε ιστορική ευκαιρία το 1990 να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στα Βαλκάνια και κατ' επέκταση στην ΕΕ, προβάλλοντας τη δημοκρατική ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής. Λόγω έλλειψης στρατηγικής και της οικονομικής κρίσης, η ελληνική παρουσία πολλαπλά υποβαθμίζεται, ενώ δυστυχώς το κενό το καλύπτει μεθοδικά η Τουρκία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται μακροπρόθεσμα.
Η μεγάλη ευκαιρία έφυγε ανεπιστρεπτί, αλλά ακόμη και τώρα μπορούν να γίνουν κάποια απλά πράγματα: σε αυτές τις χώρες το 10% - 12% του πληθυσμού έχει υψηλό βιοτικό επίπεδο και από αυτούς προέρχεται το τουριστικό ρεύμα στην Ελλάδα. Αν η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ή ο δήμος Θεσσαλονίκης είχε ένα γραφείο που να ενημερώνει σε εβδομαδιαία βάση τα ΜΜΕ των χωρών αυτών στη γλώσσα κάθε χώρας π.χ. για το ωράριο αγοράς στη Θεσσαλονίκη, το ωράριο των μουσείων, το πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων, τα μνημεία της κ.λπ., είναι βέβαιο ότι σε μερικούς μήνες θα αυξανόταν θεαματικά ο αριθμός επισκεπτών στη Θεσσαλονίκη. Αν, μάλιστα, ολοκληρωθεί η κατασκευή των καθέτων οδικών αξόνων από Θεσσαλονίκη προς Τίρανα, Σκόπια, Σόφια, τα αποτελέσματα θα είναι θεαματικά και η πόλη θα αναζωογονηθεί, λειτουργώντας ως σημαντικό εμπορικό και πνευματικό κέντρο της ευρύτερης βαλκανικής περιοχής.


ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ
δικηγόρου, πρώην προέδρου του ΔΣΘ

Τρίτη 15 Ιουλίου 2014

Πολίτες β΄ κατηγορίας

Ακουγα πριν από μέρες νέο δικηγόρο με λαμπρές σπουδές, που αγωνίζεται ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες, απελπισμένο να λέει ότι η εφορία με τα τεκμήρια τού ζητά να πληρώσει ως φόρο σχεδόν όσα -λίγα- έβγαλε πέρυσι…Την ίδια μέρα στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων σε υπόθεση με 7 κατηγορουμένους, και επαπειλούμενες βαριές ποινές κάθειρξης, μόνον οι 2 εκ των κατηγορουμένων είχαν ορίσει δικηγόρο ενώ οι υπόλοιποι 5 λόγω οικονομικής αδυναμίας ζήτησαν να τους ορίσει αυτεπαγγέλτως το δικαστήριο συνήγορο υπεράσπισης, ενώ μάρτυρας στη δίκη μάς περιέγραφε στο διάδρομο ότι είναι «τυχερός» που έχει δουλειά και παίρνει 700 ευρώ μηνιαίως αλλά αντί 8 ωρών δουλεύει 10 ώρες καθημερινά χωρίς να πληρώνεται υπερωρίες.
Αυτές είναι εικόνες από την καθημερινή ζωή που δείχνουν ότι οι πολίτες έχουν φτάσει σε αδιέξοδο, ότι στερούνται πλέον, λόγω οικονομικής αδυναμίας, της συνταγματικά κατοχυρωμένης πρόσβασης στη Δικαιοσύνη, κι ότι αισθάνονται απροστάτευτοι ζώντας με το άγχος αν αύριο θα έχουν φαγητό ή αν θα σώσουν το σπίτι πληρώνοντας το δάνειο... Αυτές οι εικόνες μάλλον είναι άγνωστες στον πολιτικό μας κόσμο και την κυβέρνηση γι΄ αυτό βλέπουμε συχνά πυκνά στο Κοινοβούλιο τους βουλευτές να κονταροχτυπιούνται για την αναγκαιότητα να δοθούν αυξήσεις μόνο στους υπαγόμενους στα λεγόμενα «ειδικά μισθολόγια».
Κάποιοι πολιτικοί μας (και κάποιοι στην κυβέρνηση) ζουν σε χωριά «Ποτέμκιν», στα καφέ του Κολωνακίου, μάλλον κι αγνοούν την πραγματικότητα. Αγνοούν ότι υπάρχουν εκατομμύρια ανέργων, ότι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα φυτοζωούν και εργάζονται υπερωρίες που δεν πληρώνονται, ότι κάποιοι επιζούν με τα συσσίτια των εκκλησιών κι ότι οι νέοι ελευθεροεπαγγελματίες καλούνται να πληρώσουν φόρο μεγαλύτερο από το ύψος των ισχνών εισοδημάτων τους. Αυτό το κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, που δυστυχώς είναι το μεγαλύτερο, αισθάνεται ότι δεν εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο γιατί οι Βουλευτές που ψήφισαν να φορολογείται από το πρώτο ευρώ με 26% ο ελευθεροεπαγγελματίας φρόντισαν να έχουν αφορολόγητες σε ποσοστό 75% τις συνολικές αποδοχές τους.
Αισθάνονται ότι ζουν σε άλλη χώρα όταν ακούνε ότι δεν είναι αντισυνταγματικό το ότι φορολογούνται -μόνοι αυτοί-με 26% από το πρώτο ευρώ, αλλά είναι αντισυνταγματικές μόνο οι περικοπές που έγιναν στα ειδικά μισθολόγια…Μήπως κάποιοι ξέχασαν το άρθρο 4 του Συντάγματος που ορίζει ότι οι Ελληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου και συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις τους; Μήπως πρέπει κάποιοι ανεξάρτητοι φορείς, όπως οι δικηγορικοί σύλλογοι, να υπενθυμίσουν τα αυτονόητα;
Γράφω με θλίψη γιατί βλέπω να παραβιάζεται το Σύνταγμα χωρίς να αντιδρούν αυτοί που έπρεπε να αγρυπνούν... Ο πολιτικός κόσμος αισθάνεται πιο κοντά στους εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα... κι αναζητά τρόπους να ξαναδώσει πίσω με την πρώτη ευκαιρία όσα προνόμια αναγκάστηκε να τους αφαιρέσει... Ασφαλώς και δικαιούνται αξιοπρεπών αμοιβών οι εργαζόμενοι του Δημοσίου για να εργάζονται απερίσπαστοι, αλλά τώρα το ενδιαφέρον της Πολιτείας θα έπρεπε πρωτίστως να στραφεί στους ανέργους και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα μέσω ανάπτυξης...
Αν λειτουργούσαν με την κοινή λογική κάποιοι πολιτικοί μας, θα καταλάβαιναν ότι οι εργαζόμενοι στο δημόσιο τομέα έστω και με περικοπές έχουν κάθε μήνα σταθερές αποδοχές αλλά οι άλλοι του ιδιωτικού τομέα βρίσκονται σε «πέλαγος απελπισίας», κινδυνεύοντας κάθε μέρα να βρεθούν χωρίς δουλειά, κι ότι όσοι –τυχεροί- δουλεύουν αμείβονται με μισθούς Βουλγαρίας, ενώ -το χειρότερο- υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες νέοι απελπισμένοι, άνεργοι που βλέπουν κλειστούς ορίζοντες στη ζωή τους και ζουν με το χαρτζιλίκι των γονέων.
Δεν έχει νόημα να πούμε περισσότερα. Η ελληνική κοινωνία δε βιώνει μόνο οικονομική κρίση. Το χειρότερο είναι ότι οδηγείται σε διχασμό -και λόγω αψυχολόγητης συμπεριφοράς του πολιτικού κόσμου- και δυστυχώς σε ενίσχυση ακραίων πολιτικών δυνάμεων γιατί οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, οι νέοι ελευθεροεπαγγελματίες, οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες αισθάνονται ξεχασμένοι από το πολιτικό σύστημα που τους αντιμετωπίζει σαν πολίτες β' κατηγορίας.


ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ
δικηγόρου-πρώην προέδρου του ΔΣΘ

Δευτέρα 7 Ιουλίου 2014

Με αφορμή τα 100 χρόνια του ΔΣΘ

Αφορμή για το σημερινό σημείωμα ήταν η έκδοση ενδιαφέροντος βιβλίου του επίτιμου δικηγόρου Σερρών Γ. Παπανίκου για το Δικηγορικό Σύλλογο Σερρών, που συμπλήρωσε 100 χρόνια ζωής. Υπενθυμίζω ότι με την απελευθέρωση της Μακεδονίας το 1912-1913 δημιουργήθηκε θέμα και δικηγορικών συλλόγων. Ετσι εκδόθηκε Β.Δ. «περί ορισμού ημέρας προς συγκρότηση των δικηγορικών συλλόγων εις τας νέας χώρας» (ΦΕΚ 138/23-5-1914) στο οποίο οριζόταν ότι στις 15-6-1914 ημέρα Κυριακή και ώρα 10 π.μ. θα συνέρχονταν οι δικηγόροι κάθε Πρωτοδικείου στην αίθουσα συνεδριάσεων του Πρωτοδικείου και με προεδρεύοντα τον αρχαιότερο θα εξέλεγαν Δ.Σ.
Στις 15-6-1914 λοιπόν ιδρύθηκαν οι Δικηγορικοί Σύλλογοι στις λεγόμενες «νέες χώρες» και φυσικά και ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης με πρώτο πρόεδρο τον Νικόλαο Δημητριάδη... και νομίζω ότι η επέτειος αυτή είναι ευκαιρία απολογισμού, υπόμνησης αγώνων και προβληματισμού για το μέλλον.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, που στις 15-6-2014 συμπλήρωσε 100 χρόνια ζωής ως ΝΠΔΔ σωματειακού χαρακτήρα, σε αρκετές περιπτώσεις (ανάλογα με τα πρόσωπα που τον διοικούσαν) υπήρξε πρωτοπόρος με αισθητή την παρουσία του στην πόλη και την Ελλάδα, με ψηφίσματα, πρωτοβουλίες κ.λπ.
Ενδεικτικά υπενθυμίζω ότι στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ο ΔΣΘ με στόχο τη σωτηρία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης επεξεργάστηκε σχέδιο που υπεβλήθη στις γερμανικές αρχές, με το οποίο ζητούσε να μη σταλούν οι Εβραίοι σε Γερμανία-Πολωνία, αλλά να τους εγκαταστήσουν σε νησί του Αιγαίου μέχρι πέρατος πολέμου, όπου θα διατρέφονταν από τις περιουσίες τους…Το αίτημα απορρίφθηκε από τους Γερμανούς και το έγγραφο (ενημέρωσα πριν χρόνια τον πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας) βρέθηκε στα γερμανικά αρχεία από τον Π. Ενεπεκίδη… Την ίδια εποχή (όπως περιγράφει ο Τζων Θωμάς στον Α' τόμο σελ. 39 του βιβλίου του «συμβολή στην ιστορία του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης») με πρωτοβουλία του Προέδρου Πρωτοδικών Αγγελου Κουτσουμάρη, για να διασωθούν παιδιά Εβραίων, σε συνεννόηση με τους δικηγόρους (οι περισσότεροι κατέβαλαν εξ ιδίων τα έξοδα) γίνονταν σε έκτακτες δικασίμους καθημερινά υιοθεσίες παιδιών Εβραίων από χριστιανικές οικογένειες. Κι έτσι σε 15 μέρες έγιναν 400 υιοθεσίες. Το ανακάλυψαν οι Γερμανοί και αναζήτησαν τους υπευθύνους. Ο Δικαστής αυτός παρουσιάστηκε οικειοθελώς στο Γερμανό στρατιωτικό Διοικητή, παρόντος και του Μάξ Μέρτεν, και δήλωσε ότι αυτός ήταν εμπνευστής του σχεδίου για να σώσει τα παιδιά των Εβραίων, ότι αναλαμβάνει την ευθύνη και ζητά να μη διωχθούν οι δικηγόροι. Οι Γερμανοί θαύμασαν το θάρρος του και τον άφησαν ελεύθερο… Με την ευκαιρία θα ήθελα να επισημάνω ότι αυτόν τον ηρωικό δικαστή τον ξέχασαν όλοι και δεν τίμησε τη μνήμη του ούτε η εβραϊκή κοινότητα, ούτε ο δήμος Θεσσαλονίκης ούτε κάποια δικαστική ένωση. Την ίδια εποχή της κατοχής ο ΔΣΘ φιλοξένησε στη Θεσσαλονίκη πολλούς δικηγόρους που είχαν διώξει από Σέρρες, Δράμα, Καβάλα οι Βούλγαροι, υπέβαλε υπόμνημα στη διεθνή διάσκεψη το 1945 ζητώντας ικανοποίηση των εθνικών μας δικαίων κι ήταν από τους πρώτους φορείς που μεταπολεμικά ζήτησαν πλήρη εκλογικά δικαιώματα για τις γυναίκες.
Υπήρξα πρόεδρος του ΔΣΘ την περίοδο 2005-2008 και μερικά από τα ψηφίσματα της περιόδου αυτής με διαχρονικό ενδιαφέρον, ως «επίμετρο» συμπεριλήφθηκαν στο βιβλίο μου «Με το βλέμμα στο μέλλον» κι ενδεικτικά υπενθυμίζω ότι στις 16-11-2006 καταγγείλαμε «προφητικά» την υπερχρέωση των Ελλήνων πολιτών, στις 8-4-2005 την «προσμέτρηση των λευκών ψηφοδελτίων μόνο στην Κεντρική Μακεδονία», στις 28-3-2005 ζητήσαμε και πετύχαμε αλλαγή του τρόπου επιθεώρησης δικαστηρίων, στις 27-1-2006 καταγγείλαμε τεκμηριωμένα την αποβιομηχάνιση της Θεσσαλονίκης και στις 6-7-2007 την εξέλιξη της υπόθεσης Βατοπεδίου.
Κλείνοντας θα ήθελα να πω επιγραμματικά στους νέους συναδέλφους, που βιώνουν περισσότερο τη θύελλα της κρίσης, να θυμούνται πως ο ρόλος των δικηγορικών συλλόγων είναι να λειτουργούν ως ανάχωμα στην αυθαιρεσία της εξουσίας προστατεύοντας τα συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών, κι ότι ρόλος του δικηγόρου διαχρονικά είναι να υπερασπίζεται τα δικαιώματα του μερμηγκιού απέναντι στον ελέφαντα.


ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ
πρώην προέδρου ΔΣΘ