Για να μη διασύρεται η Θεσσαλονίκη

Το Σαββατοκύριακο 29 και 30 Ιανουαρίου τιμάταιι η μνήμη των Εβραίων της Θεσσαλονίκης - θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Με αφορμή αυτή την εκδήλωση επισημαίνω ότι οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης για πολλούς αιώνες έδωσαν και το δικό τους χρώμα στην πόλη αλλά και ότι αδικούν τη Θεσσαλονίκη όσα έγραψε ο M. Mazower στο (αξιόλογο κατά τα άλλα) βιβλίο του για την ιστορία της Θεσσαλονίκης, ότι δήθεν επαγγελματικοί και επιστημονικοί φορείς με αδιαφορία παρακολούθησαν το 1942-1943 την εξόντωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης…

Δεν είναι αυτή η αλήθεια, αλλά δυστυχώς οι αρμόδιοι φορείς δεν έχουν συγκεντρώσει και προβάλει όλα τα στοιχεία για εκείνη τη σκοτεινή περίοδο, που αποδεικνύουν ότι φορείς της πόλης προσπάθησαν να διασώσουν τους Εβραίους συμπολίτες. Ενδεικτικά αναφέρω ότι ο ΔΣΘ είχε εκδώσει πριν από χρόνια σε 2 τόμους το βιβλίο του Τζων Θωμά «Συμβολή στην ιστορία του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης», με στόχο να διασωθεί πολύτιμο ιστορικό υλικό.

Στον πρώτο τόμο στη σελ. 39 γράφει γι' αυτήν την περίοδο ότι ο τότε προϊστάμενος του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης Αγγελος Κουτσουμάρης (μετέπειτα αρεοπαγίτης) όρισε εκτάκτους καθημερινώς (πρωί και απόγευμα) δικασίμους και δικαστές, οι οποίοι με συνοπτικές διαδικασίες συζητούσαν κι αποφάσιζαν για υιοθεσίες παιδιών εβραϊκής καταγωγής από χριστιανικές οικογένειες με στόχο τη σωτηρία των. Οι δικηγόροι παρίσταντο συνήθως χωρίς αμοιβή, καταβάλλοντας και εξ ιδίων τα έξοδα, κι έτσι σε 15 μέρες έγιναν 400 υιοθεσίες, άμεσα εκδίδονταν αποφάσεις και συντάσσονταν και οι σχετικές ληξιαρχικές πράξεις, για να σωθούν τα παιδιά.

Δυστυχώς οι γερμανικές αρχές πληροφορήθηκαν το γεγονός, διέταξαν τον προϊστάμενο του Πρωτοδικείου να σταματήσει τις διαδικασίες και να υποβάλει αμέσως κατάλογο των υιοθεσιών και κατάλογο των δικαστών, δικηγόρων και δικαστικών υπαλλήλων που συνέπραξαν, για να τιμωρηθούν. Τότε ο θαρραλέος πρόεδρος Πρωτοδικών Αγγελος Κουτσουμάρης παρουσιάστηκε στο Γερμανό στρατιωτικό διοικητή και τον υπασπιστή του Μάξ Μέρτεν και δήλωσε ότι αναλαμβάνει προσωπικά την ευθύνη.

Οι Γερμανοί θαύμασαν το θάρρος του και δεν τιμώρησαν κανέναν… ενώ την ίδια εποχή ο ΔΣΘ υπέβαλε υπόμνημα στον κατοχικό διοικητή Μακεδονίας Σιμωνίδη (το βρήκε ο Π. Ενεπεκίδης στα γερμανικά αρχεία), στο οποίο με στόχο τη διάσωση των Εβραίων της πόλης ζητούσε να μη σταλούν στη Γερμανία, αλλά να παραμείνουν σε ελληνικό νησί μέχρι τη λήξη του πολέμου, τρεφόμενοι από τις περιουσίες τους. Νομίζω ότι ο επικείμενος (2012) εορτασμός για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης αποτελεί μια ευκαιρία καταγραφής και προβολής παρόμοιων περιστατικών, για να μη διασύρεται διεθνώς η Θεσσαλονίκη.

* Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΣ είναι δικηγόρος

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 28/1/2011

Η δήθεν «απελευθέρωση» της δικηγορίας

Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε από το «μνημόνιο» να προχωρήσει σε απελευθέρωση των «κλειστών» επαγγελμάτων γιατί, σύμφωνα με δημοσιεύματα, με αυτόν τον τρόπο προσδοκά δήθεν αύξηση κατά 13,5% του ΑΕΠ της χώρας…

Για να δούμε πόση αλήθεια υπάρχει σε όλα αυτά, θα εξετάσουμε ενδεικτικά την περίπτωση της δικηγορίας. Η δικηγορία ήταν «κλειστό» επάγγελμα μέχρι τα χρόνια της δικτατορίας, με την έννοια ότι κάθε χρόνο προκηρυσσόταν συγκεκριμένος αριθμός θέσεων δικηγόρων σε κάθε πρωτοδικείο. Με το άνοιγμα που έγινε τότε και τις μετέπειτα αλλαγές, κάθε πτυχιούχος Νομικής μετά από 18μηνη άσκηση και εξετάσεις μπορεί να γίνει δικηγόρος κι έτσι καταφέραμε να έχουμε περίπου 43.000 δικηγόρους στην Ελλάδα.

Ως απελευθέρωση της δικηγορίας εννοούν τώρα την κατάργηση των περιορισμών διαφήμισης, την κατάργηση των ελαχίστων αμοιβών και την κατάργηση των γεωγραφικών περιορισμών. Ειδικότερα:

Α. Οι περιορισμοί στη διαφήμιση έχουν τεθεί για να ασκείται η δικηγορία ως λειτούργημα και δεν μπορώ να καταλάβω πώς θα αυξηθεί το ΑΕΠ, αν επιτραπεί στα δικηγορικά γραφεία να διαφημίζονται σαν εμπορικές επιχειρήσεις… με αλλοίωση του χαρακτήρα της δικηγορίας.

Β. Τα ελάχιστα όρια αμοιβών ορίζονται με υπουργική απόφαση σε χαμηλά επίπεδα και επί του καθοριζομένου ποσού κάθε δικηγορικός σύλλογος προεισπράττει και αποδίδει ποσοστό 5% υπέρ ασφαλιστικού ταμείου (κλάδος υγείας), ποσοστό 3% υπέρ επικουρικoύ κλάδου ασφάλισης, 4% παρακρατεί ο δικηγορικός σύλλογος (το Ό διανέμεται στους νέους δικηγόρους) και ποσοστό 15% είναι ο φόρος που προεισπράττουν και αποδίδουν οι σύλλογοι στο Δημόσιο. Η κατάργηση των ελαχίστων αμοιβών επιδιώκεται έμμεσα και πολύ πονηρά, με μοναδικό στόχο να εξυπηρετήσει συμφέροντα τραπεζών και ασφαλιστικών εταιριών που θα μπορούν πλέον να προσλαμβάνουν συνεργάτες με εξευτελιστικές αμοιβές, δημιουργώντας επιστημονικό προλεταριάτο.

Γ. Σε ό,τι αφορά τους γεωγραφικούς περιορισμούς: όντως στις αστικές υποθέσεις δικηγόρος για να παραστεί εκτός της περιφέρειας του πρωτοδικείου όπου είναι διορισμένος πρέπει να τον νομιμοποιεί συμπαριστάμενος τοπικός συνάδελφος.

Στο παρελθόν ο ΔΣΘ είχε ζητήσει (κατά τη συζήτηση σχεδίου νέου κώδικα δικηγόρων) την κατάργηση των γεωγραφικών περιορισμών, για να μπορεί ο πολίτης να επιλέγει ελεύθερα το δικηγόρο της αρεσκείας του (όπως γίνεται και στις ποινικές υποθέσεις) και εδώ μπορούν να γίνουν βελτιώσεις, με θέσπιση π.χ. σε πρώτη φάση ελεύθερης δικηγορίας σε επίπεδο εφετειακής περιφέρειας (για να μη συγκεντρωθούν όλοι οι δικηγόροι σε Αθήνα - Θεσσαλονίκη). Επομένως η δικηγορία δεν είναι «κλειστό» επάγγελμα και η κυβέρνηση έστω και την τελευταία στιγμή οφείλει να δει με περίσκεψη το θέμα, κυρίως για να διασφαλιστεί ο λειτουργηματικός χαρακτήρας της δικηγορίας.

* Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΣ είναι δικηγόρος

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 19/1/2011

Η ελληνική γλώσσα στα Βαλκάνια

Στις 8-12-2010 σε αυτήν τη στήλη παρουσίασα την ποιητική συλλογή (με τίτλο «γλώσσα μου, καταγωγή μου…» ) του Σαρακατσάνου από τη Βουλγαρία Κώστα Κίτσεβ που εκδόθηκε στην πόλη Σλίβεν της Βουλγαρίας στην ελληνική γλώσσα, από τον εκεί σύλλογο Σαρακατσάνων, επισημαίνοντας ότι οι ομογενείς μας εκεί όχι μόνο μιλούν την ελληνική γλώσσα αλλά γράφουν και εκδίδουν βιβλία σε αυτή…

Με αφορμή αυτό το κείμενο, δέχτηκα ερωτήματα αναγνωστών κι έτσι επανέρχομαι στο θέμα για να δώσω συνοπτικά μια πληρέστερη εικόνα για τη χρήση της ελληνικής γλώσσας στα Βαλκάνια.

Στην ευρύτερη βαλκανική περιοχή δραστηριοποιούνται περίπου 3.500 ελληνικές επιχειρήσεις που απασχολούν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Επιθυμητό κριτήριο κατά την πρόσληψη υπαλλήλων συνήθως είναι και η γνώση της ελληνικής γλώσσας γεγονός που συνετέλεσε ώστε -πέραν των ομογενών - να υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον για την εκμάθησή της από πολλούς νέους σε αυτές τις χώρες... Ενδεικτικά αναφέρω ότι το 1993 δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο Σόφιας Τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας όπου εισάγονται κάθε χρόνο 25 άτομα. Σε αυτό το τμήμα το ακαδημαϊκό έτος 1996/1997 υπήρχαν 2.055 υποψήφιοι, το 1997/1998 2.900, το 2002/2003 2.682. Για το αντίστοιχο Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο οι υποψήφιοι κάθε χρόνο είναι περίπου 800-900, δηλαδή περίπου το 1/3 των υποψηφίων για την ελληνική φιλολογία, σύμφωνα με στοιχεία της καθηγήτριας Σ. Πορομάνσκα (βλ. τ.Ζ, τ. 8 σελ. 408 του περιοδικού «Ελληνική Διεθνής γλώσσα»).

Αντίστοιχο ενδιαφέρον παρατηρείται στα Σκόπια, στην Αλβανία και εν μέρει σε Σερβία-Ρουμανία. Δυστυχώς, η Ελλάδα δεν αξιοποίησε αυτήν την πραγματικότητα κι έτσι οι περισσότεροι νέοι των γειτονικών χωρών προσπαθούν να μάθουν ελληνικά σε κάποια φροντιστήρια που συντηρούν (ευτυχώς) κάποιοι σύλλογοι από Ελλάδα. Αν είχαμε σοβαρή βαλκανική πολιτική, έπρεπε να έχουμε ιδρύσει από το 1990 κάτι αντίστοιχο του Γαλλικού Ινστιτούτου η του Ινστιτούτου «Γκαίτε» και πιθανώς θα είχαμε πετύχει η ελληνική γλώσσα να είναι η γλώσσα εργασίας στα Βαλκάνια.

Δυστυχώς, τα κόμματά μας δεν είχαν και δεν έχουν συγκροτημένη βαλκανική πολιτική, γι' αυτό κι έγιναν πολύ λιγότερα εν σχέσει με αυτά που έπρεπε να έχουν γίνει. Συζήτησα πολλές φορές με καθ' ύλην αρμόδιους και πολιτικούς, αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι αγνοούν τα θέματα και στερούνται οράματος… ενώ την ολιγωρία τους θα την πληρώσουμε στο μέλλον. Επανέρχομαι σήμερα γιατί πιστεύω ότι και τώρα ακόμη κάτι μπορεί να γίνει, αρκεί οι υπεύθυνοι να ασχοληθούν και με τη βαλκανική μας γειτονιά, αξιοποιώντας τις γεωπολιτικές εξελίξεις που σημειώθηκαν στην περιοχή μετά το 1990.

*Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΣ είναι δικηγόρος

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 12/1/2011

«Λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα…»

Παντού και πάντα οι άνθρωποι υποδέχονται με χαρά τη νέα χρονιά, συνηθίζοντας να ανταλλάσσουν ευχές, ελπίζοντας ότι με τη νέα χρονιά θα εκπληρωθούν οι επιθυμίες και τα όνειρά τους.

Aυτό δεν ισχύει για τη σημερινή Ελλάδα, γιατί όλοι γνωρίζουμε ότι το 2011 θα είναι μια χρονιά χειρότερη από την προηγούμενη, με μειωμένα εισοδήματα, με περισσότερους ανέργους και το κόστος ζωής να αυξάνεται καθημερινά. Βεβαίως η κρίση χτύπησε κι άλλες χώρες της Ευρώπης, αλλά εμείς είμαστε σε χειρότερη κατάσταση, γιατί καταντήσαμε να μην παράγουμε τίποτα, ενώ η κυβέρνησή μας κάνει περικοπές... αλλά δεν φαίνεται να έχει κάποιο σχέδιο που θα μπορεί να μας οδηγήσει σε ανάπτυξη και έξοδο από την κρίση.

Το γιατί φτάσαμε εδώ το έχουμε ξαναπεί. Για τρεις, τέσσερις δεκαετίες, με ευθύνη αυτών που μας κυβερνούσαν, συμπεριφερόμασταν ως κράτος σαν αυτούς που παίρνουν δάνειο για να πάνε διακοπές κι έτσι τα χρήματα από την ΕΕ αντί να γίνουν παραγωγικές επενδύσεις στήριζαν την κατανάλωση, ενώ για να ικανοποιηθεί η ματαιοδοξία κάποιων άλλων διοργανώσαμε και τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004, χρεώνοντας ακόμη περισσότερο τη χώρα.

Μαύρισε η ψυχή του πολίτη που αγωνιά για το μεροκάματο, ενώ οι νέοι μας γερνούν πριν την ώρα τους βλέποντας ότι δεν υπάρχει μέλλον. Γι' αυτό οι πολιτικοί μας πρέπει να συνειδητοποιήσουν την πραγματικότητα πριν να είναι αργά. Να συμφωνήσουν από τώρα σε πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης για να αποκτήσει το πολίτευμά μας χροιά άμεσης δημοκρατίας, να συμφωνήσουν σε θεσμούς που θα κάνουν πράξη τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή, να σταματήσει η ουσιαστική ατιμωρησία των πολιτικών που εμπλέκονται σε σκάνδαλα και άμεσα να επεξεργασθούν και υλοποιήσουν σχέδιο ανάπτυξης της χώρας. Οι καιροί είναι δύσκολοι και χρειάζεται υψηλότερο ήθος, αίσθημα ευθύνης και όραμα για τους πολιτικούς. Γι' αυτό κάποιοι από αυτούς που εννοούν σαν άσκηση πολιτικής τα κουτσομπολιά των παραπολιτικών στηλών ΜΜΕ και την προβολή τους με εκδηλώσεις χλιδής και life style τρόπο ζωής, προκαλούν το κοινό αίσθημα, ενώ η συμπεριφορά τους κλονίζει την αξιοπιστία του πολιτικού κόσμου, γιατί οι πολίτες άρχισαν να τους σιχαίνονται…

Ας μην πούμε περισσότερα. Μέσα από την κατάθλιψη που βιώνει η χώρα εμείς ευχόμαστε σε όλους καλή χρονιά με υγεία για να αντέξουμε αυτήν τη λαίλαπα υπενθυμίζοντας σ' όλους, και κυρίως στους ασκούντες την εξουσία, ότι τώρα πρέπει όλοι μας, όπως έλεγε κι ο Γ. Σεφέρης, «λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα...».

*Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΣ είναι δικηγόρος

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Αγγελιοφόρος 5/1/2011