Τον Δημήτρη Γρίβα (στην Βουλγαρία τον γράφανε Ντίμιταρ Γκριβώφ) τον γνώρισα τέλη του 1990 στην πόλη Σλίβεν όταν έκανα έρευνα για τους Σαρακατσάνους της Βουλγαρίας, καρπός της οποίας ήταν η έκδοση του βιβλίου μου «Οι Σαρακατσάνοι ομογενείς μας στη Βουλγαρία και την περιοχή Σκοπίων». Σε μια γωνιά της καφετερίας ενός παρηκμασμένου ξενοδοχείου στην πόλη Σλίβεν (η αρχαία Σήλυμνος) μας ενημέρωνε ότι είχαν μαζευτεί περίπου 400 Σαρακατσάνοι από όλη τη Βουλγαρία κι΄ αποφάσισαν να ιδρύσουν δικό τους σύλλογο. Είχε πέσει πρόσφατα το κομμουνιστικό καθεστώς και υπήρχε διάχυτος φόβος ακόμα αλλά και ελπίδα ότι η προγονική πατρίδα Ελλάδα θα τους προστατεύσει.
Ιδρυσαν την «Ομοσπονδία πολιτιστικών και εκπαιδευτικών συλλόγων Σαρακατσάνων Βουλγαρίας» με 20 συλλόγους σε αντίστοιχες Βουλγαρικές πόλεις κι ο Δ. Γρίβας εκλέχθηκε πρώτος πρόεδρος. Είχε θάρρος, δεν υπολόγιζε πιέσεις και συστάσεις και έδινε τόνο ελληνοσύνης στις εκδηλώσεις τους. Οι Βούλγαροι θέλοντας και μη τους αναγνώρισαν σαν μειονοτική ομάδα που μιλά την Ελληνική γλώσσα αλλά που ανήκει στην δήθεν «εθνότητα των Σαρακατσάνων». Αλλά ο φίλος μου ο Γρίβας όταν άκουγε Βούλγαρους επίσημους να κάνουν τέτοιους χαιρετισμούς τους διόρθωνε λέγοντας «έχουμε Ελληνική καταγωγή από τα Άγραφα, μιλάμε Ελληνικά κι έχουμε Ελληνικά τραγούδια και παραδόσεις, είμαστε Έλληνες». Οι Βούλγαροι δεν αντιδρούσαν αλλά μέχρι και τώρα συνεχίζουν το ίδιο τροπάρι.
Κοντά σ΄ αυτόν ξεθάρρεψαν κι άλλοι κι έδωσε θάρρος και στους ελληνικής καταγωγής «μαυροθαλασσίτες». Έγινε έμπορος με εισαγωγές από Ελλάδα και δίκτυο διανομής σ΄ όλη τη Βουλγαρία, κι απόκτησε «τρανό ίσκιο» όπως λένε οι Σαρακατσάνοι για τους πετυχημένους, ενώ έκανε συχνά παρεμβάσεις σε βουλγαρικά ΜΜΕ επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει έθνος Μακεδόνων κι ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν Έλληνες. Κάθε φορά μου τηλεφωνούσε λέγοντας «τους μαθαίνω ιστορία…».
Όλα αυτά τα χρόνια μόνιμο αίτημά του ήταν και είναι η χορήγηση Ελληνικής υπηκοότητας χωρίς να φύγει από Βουλγαρία. Δεν καταλάβαινε τις διπλωματικές απαντήσεις ούτε και τις δικαιολογίες ότι μετά το 2007 όλοι έχουν Ευρωπαϊκό διαβατήριο κι έτσι μπορούν να πηγαίνουν κάθε μέρα στην Ελλάδα. Η απάντησή του ήταν πάντα «εγώ θέλω ταυτότητα να γράφει ότι είμαι Έλληνας».
Τον ξαναβρήκα στις 12-11-2010 στην Σλίβεν στις εκδηλώσεις που γιόρταζαν τα 20 χρόνια από την ίδρυση των συλλόγων τους στις οποίες τον τίμησαν ως πρωτεργάτη. Μου έδωσε την υπ΄αριθμ.30/2010 απόφαση του Περιφερειακού δικαστηρίου της πόλης Νόβα Ζαγόρα με την οποία υποχρεούνται οι Βουλγαρικές αρχές να του επιτρέπουν στην ταυτότητά του να αναγράφεται ως Δημήτριος Γρίβας όπως είναι γνωστός στους «ομοεθνείς του» (ανάλυση της ιστορικής αυτής απόφασης που κάνει αναφορά στην καταγωγή των Σαρακατσάνων της Βουλγαρίας από την περιοχή Αγράφων στην Ελλάδα, γίνεται στις σελ. 87-88 του βιβλίου μου με τίτλο «Με το βλέμμα στο μέλλον» εκδ. ΙΑΝΟΣ 2014). Μου τηλεφώνησε πρόσφατα για να επισημάνει ότι πρέπει να γίνουν ενέργειες για να εισαχθεί η διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας σε Βουλγαρικά σχολεία, στις περιοχές όπου ζουν Ελληνικής καταγωγής πολίτες. Για να τον πειράξω του υπενθύμισα τη ρήση ότι «οι Έλληνες δεν ζουν σε μία χώρα, ζουν σε μία γλώσσα (Emil Ciroan)». «Άστα αυτά», μου απάντησε: «Γερνάω και δεν αντέχω άλλο. Θέλω να πεθάνω σαν Έλληνας και να μου βάλουν στο μνήμα την Ελληνική ταυτότητα». Μήπως ήρθε καιρός το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας μας να αντιμετωπίσει διαφορετικά και πιο αποφασιστικά το θέμα των Σαρακατσάνων Βουλγαρίας;
Ο Δημήτρης Γαρούφας είναι δικηγόρος, συγγραφέας, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
