Η Νέα Δημοκρατία σε σταυροδρόμι

Τα πολιτικά μας κόμματα, σύμφωνα με το Σύνταγμα, αποτελούν θεσμούς του δημοκρατικού μας πολιτεύματος και ο τρόπος λειτουργίας τους επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας του. Γι' αυτό και αρκετοί πολίτες με ενδιαφέρον παρακολουθούν τις εξελίξεις στη ΝΔ που εστιάζονται στη διαδικασία εκλογής νέου προέδρου της. Βεβαίως η εκλογή προέδρου της γίνεται ανορθόδοξα με την έννοια ότι μετά τις συνεχόμενες εκλογικές ήττες και τη συρρίκνωση της εκλογικής βάσης θα έπρεπε να προηγηθούν συζητήσεις και συνέδριο για να συζητηθεί τι πήγε λάθος, ποιο είναι το στίγμα της πλέον και ποιες οι θέσεις της για το μέλλον. Οταν ξεκαθάριζαν αυτά, τότε έπρεπε να αναζητηθεί ο ηγέτης που θα μπορούσε να εκφράσει καλύτερα τις αρχές της με στόχο να τις αναδείξει σε πλειοψηφικό ρεύμα στη χώρα.

Εστω και ανορθόδοξα η ΝΔ μπήκε σε πορεία ανάδειξης νέου ηγέτη κι επειδή, σύμφωνα με το καταστατικό, αυτός έχει αυξημένες αρμοδιότητες (αν τις ασκεί), καλό είναι στη διαδικασία αυτή να γίνει συζήτηση και να δώσουν απαντήσεις οι επίδοξοι ηγέτες του ιστορικού αυτού κόμματος σε συγκεκριμένα ερωτήματα:

Να εκφράσουν τη θέση τους και να δηλώσουν αν είναι αποφασισμένοι να συγκρουστούν με το κατεστημένο και τα πολιτικά τζάκια που ποδηγετούν την πολιτική ζωή της χώρας. Αν είναι αποφασισμένοι να θέσουν τέρμα στα εξωθεσμικά κέντρα που ασκούν εξουσία στη χώρα. Αν έχουν ως προτεραιότητα την πάταξη της διαφθοράς και διαπλοκής που φιλοτεχνούν για τη χώρα εικόνα «μπανανίας». Αν θέλουν, και πώς, να προχωρήσουν στην κάθαρση και την εξυγίανση της πολιτικής ζωής κι αν είναι αποφασισμένοι να αγωνιστούν για θέσπιση κανόνων διαφάνειας στην πολιτική ζωή. Κι επειδή η χώρα λιμνάζει κι οι θεσμοί υπολειτουργούν, να πουν στους πολίτες αν σκέφτονται να προχωρήσουν σε τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση με στόχο να αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόμενο οι θεσμοί, να θεσπιστούν κανόνες διαφάνειας στη δημόσια ζωή, αν σκέφτονται να περιορίσουν τον αριθμό των βουλευτών σε 200, αν σκέφτονται να περικόψουν κάποια προκλητικά προνόμια του πολιτικού κόσμου, αν σκέφτονται να θεσπίσουν χρονικούς περιορισμούς για τα δημόσια αξιώματα, αν σκέφτονται να παύσουν την ατιμωρησία των επίορκων πολιτικών, αν θέλουν να αναβαθμίσουν τη νομοθετική εξουσία και να αγωνιστούν για τόνωση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.

Να μιλήσουν επίσης για το πώς θα αξιοποιηθεί η παρουσία μας στην ΕΕ, για το ποιες μεταρρυθμίσεις σκέφτονται για τη χώρα και αν είναι αποφασισμένοι για ρήξεις και τομές. Οι τοποθετήσεις επ' αυτών των θεμάτων θα βοηθήσουν τους πολίτες για να αποφασίσουν ποιος από τους επίδοξους ηγέτες εκφράζει τα πιστεύω τους και ποιος, κατά την κρίση τους, θα συμβάλει στη δημιουργία προοπτικής για τη χώρα.

Αντικειμενικά η ΝΔ βρίσκεται σε σταυροδρόμι με έκδηλα σημάδια παρακμής. Αν θέλει να έχει μέλλον, χρειάζεται δομικές αλλαγές στα οργανωτικά της, ξεκάθαρες πολιτικές θέσεις και προτάσεις που θα σηματοδοτούν μεταρρυθμίσεις για τη χώρα και θα δημιουργούν προοπτική. Κι επειδή οι πολίτες τη βλέπουν με καχυποψία γιατί κάποιες φορές δίνει την εικόνα ομοσπονδίας «πολιτικών τζακιών», πρέπει ο νέος ηγέτης να την κρατήσει μακριά από τις ιδιοκτησιακές και φεουδαρχικές αντιλήψεις των τζακιών λειτουργώντας με αξιοκρατικά κριτήρια. Στο σταυροδρόμι που βρίσκεται η ΝΔ βρίσκονται και τα άλλα κόμματα. Κι επειδή οι καιροί απαιτούν ωμή την αλήθεια, επισημαίνω ότι για να έχουν προοπτική πρέπει πολλαπλά να εκσυγχρονιστούν, να λειτουργούν δημοκρατικά, να ανοιχτούν στην κοινωνία και να αναζητούν τους άξιους να τα εκπροσωπούν.

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ

δικηγόρου, πρώην προέδρου του ΔΣΘ

Αγγελιοφόρος

Το πρόβλημα της «Νέας Δημοκρατίας»

Οι εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου 2015 ανέδειξαν νικητή τον Αλ. Τσίπρα για πολλούς λόγους. Μέτρησε ακόμη και το ότι δεν προέρχεται από πολιτικό τζάκι, και το ότι ασχολήθηκε έστω και ακροθιγώς με καταγγελίες για θέματα διαφθοράς και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι κι ο Π. Καμμένος διασώθηκε εκλογικά γιατί είχε σαν σημαία την κάθαρση και το χτύπημα της διαφθοράς.

Η «Ν.Δ» αν κρίνουμε από την συμπεριφορά κάποιων στελεχών της δείχνει να μην κατάλαβε τι έγινε γιατί απλά δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα. Ιδρύθηκε αμέσως μετά την μεταπολίτευση από τον μεγάλο πολιτικό Κων/νο Καραμανλή ως κόμμα αρχών αλλά λειτουργώντας αντιφατικά, από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, διέγραψε (πολιτικό λάθος του ίδιου του Κων/νου Καραμανλή) τα στελέχη της «Κίνησης Βόλβης» που προφητικά από τότε ζητούσαν να λειτουργεί η Ν.Δ ως κόμμα αρχών με δημοκρατικές διαδικασίες, να θεσπιστούν κανόνες για αξιοκρατικές προσλήψεις στο δημόσιο, κατάργηση του ρουσφετιού και εξάλειψη της οικογενειοκρατίας, ενώ ένα από αυτά τα μέλη ήταν και ο νεαρός τότε Ε. Μεϊμαράκης…

Στην πορεία του χρόνου η Ν.Δ απέκτησε μαζικότητα και οργανωτική δομή επί Ε. Αβέρωφ και Κων/νου Μητσοτάκη αλλά πάντα κάποιοι «ισχυροί» λειτουργούσαν ως έχοντες ιδιοκτησιακά δικαιώματα με παρενέργειες που δεν θα άρμοζαν σε κόμμα αρχών κι έτσι είχαμε γιγάντωση της οικογενειοκρατίας (κάποιοι άξιζαν αλλά η εκλογή κάποιων άλλων εξασφαλίζονταν με άθλιες μεθοδεύσεις και στη συγκρότηση των ψηφοδελτίων, που αν κάποτε γίνουν γνωστές πέρα από την απομυθοποίηση προσώπων θα φανεί η βρωμιά του πολιτικού παρασκηνίου) και με την πάροδο του χρόνου αποκοπή της από την λαϊκή βάση.

Η συρρίκνωσή της δεν έχει να κάνει μόνο με την «μνημονιακή πολιτική» αλλά το πιο συνειδητό τμήμα των πολιτών δεν της συγχωρεί την με ευθύνη της αναξιοκρατική στελέχωση του δημόσιου τομέα τα τελευταία χρόνια, τον τρόπο διακυβέρνησης με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου η την ψήφιση τροπολογιών «ντροπής» όπως αυτή με την οποία δώρα σε κρατικούς λειτουργούς, αν γίνονταν σε «έκφραση ευγνωμοσύνης», δεν αποτελούσαν ποινικό αδίκημα, εισάγοντας έτσι τα «φακελάκια ευγνωμοσύνης.» που ευτυχώς ίσχυσε μόνο για 20 μέρες, πιθανόν για να ωφελήσει κάποιους «ισχυρούς» σε εκκρεμείς υποθέσεις ως ευεργετική διάταξη.

Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης με την αμεσότητα του λόγου του είναι πάντα συμπαθής(αν ήταν άλλος στη θέση του θα είχε χαμηλότερο ποσοστό), κατάφερε να γίνει αποδεκτός από όλα τα «τζάκια» της Ν.Δ και να συσπειρώσει την κομματική βάση αλλά για να κερδίσει τις εκλογές έπρεπε να απευθυνθεί στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους αποδεικνύοντας ότι δεν έχει εξαρτήσεις από τα «πολιτικά τζάκια» κι΄ ότι έχει προτάσεις για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν προοπτική για τη χώρα. Δεν τον άφησαν να το κάνει.

Θυμάμαι ένα βράδι με φιλική παρέα συναδέλφων βλέπαμε ειδήσεις σε τηλεοπτικό κανάλι και συμπτωματικά παρουσιάστηκε πλάνο με τον Α. Τσίπρα που μιλώντας στην Καβάλα τόνιζε ότι «τον πρωθυπουργό της Ελλάδας δεν τον εκλέγουν τα τζάκια, δεν τον εκλέγουν οι ξένοι κι η διαπλοκή αλλά ο Ελληνικός λαός». κι΄ αμέσως μετά έδειξε πλάνο με τον Ε. Μεϊμαράκη στην Μακεδονία δίπλα σε μέλη ιστορικής οικογένειας της παράταξης, κι’ ο νεότερος της παρέας παρατήρησε: «πιστεύουν αλήθεια οι της Ν.Δ ότι κερδίζουν αναποφάσιστους προβάλλοντας τέτοια πλάνα;. Οι επισκέψεις-προσκυνήματα μπορεί να συσπειρώνουν κάποιους κομματικούς αλλά μάλλον αφήνουν αδιάφορους η και ενοχλούν τους μετριοπαθείς-αναποφάσιστους ψηφοφόρους».

Συνάντησα σχεδόν τυχαία τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη σε μια εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη και σε στενούς του συνεργάτες επεσήμανα αναλυτικά ότι για να κερδίσει τις εκλογές πρέπει να κερδίσει τους αναποφάσιστους-μετριοπαθείς ψηφοφόρους που όμως θέλουν να τον βλέπουν αυτόφωτο και με προτάσεις για τις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα. Δεν τον άφησαν να κάνει ουσιαστικές αλλαγές στα ψηφοδέλτια που θα σηματοδοτούσαν άνοιγμα στην κοινωνία, υποχρεώθηκε να κρατά ισορροπίες και επιτυχώς συσπείρωσε τον σκληρό κομματικό πυρήνα αλλά δεν κέρδισε τις εκλογές γιατί δεν παρουσιάσθηκε κάποιο όραμα για το μέλλον που θα συγκινούσε τους μετριοπαθείς-αναποφάσιστους ψηφοφόρους…

Ανεξάρτητα από όλα αυτά η Ν.Δ αν θέλει να έχει μέλλον χρειάζεται ριζικές μεταρρυθμίσεις και δομική αναδιάρθρωση. Πρέπει να πάψει να λειτουργεί ως ομοσπονδία πολιτικών τζακιών, να ανοιχτεί στην κοινωνία, να αφουγκραστεί τον παλμό της και να αναζητήσει τους ικανότερους να την εκπροσωπούν…Να αρχίσει να λειτουργεί πραγματικά ως κόμμα αρχών και οι ιθύνοντες να έχουν κατά νουν,όπως έγραψε κάποτε ο Γερουσιαστής των ΗΠΑ ΄Αλμπερτ Μπέβεριτζ, ότι: «ένα κόμμα μόνο αναπτυσσόμενο ζει. ΄Όταν πάψει να ανέχεται τις νέες ιδέες πεθαίνει. ΄Ενας οργανισμός που εξαρτά την αναπαραγωγή του από τις ψήφους της παραδόσεως από πατέρα σε παιδί δεν είναι πολιτικό κόμμα.»

Ο Δημήτρης Γαρούφας είναι δικηγόρος-πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης

Δημοκρατία

Πτυχές του πολιτικού μας προβλήματος

Με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974 και τις θεσμικές και συνταγματικές μεταβολές φαινόταν ότι θα εξασφαλίζονταν οι βασικές προϋποθέσεις για μια μεταπολίτευση με σύγχρονο πολιτικό σύστημα που θα άντεχε στο χρόνο και θα ανταποκρίνονταν στις προσδοκίες των πολιτών αλλά σύντομα άρχισαν οι παρενέργειες γιατί τα κόμματα που ιδρύθηκαν δε λειτούργησαν ως κόμματα αρχών και η δημοκρατία που αποκαταστάθηκε λειτούργησε επιφανειακά με ορατά από την πρώτη δεκαετία τα φαινόμενα διαπλοκής μεταξύ οικονομικών παραγόντων και εξουσίας.

Στις δεκαετίες της μεταπολίτευσης οι πολίτες απήλαυσαν πρωτόγνωρη ελευθερία και υψηλό επίπεδο ζωής που δεν ανταποκρίνονταν όμως στις δυνατότητες της χώρας γιατί οι παροχές και ο καταναλωτισμός συντηρούνταν με δανεικά, ενώ τα χρήματα από την ΕΟΚ διοχετεύονταν στην κατανάλωση αντί να επιδιωχθεί η δημιουργία αναπτυξιακών υποδομών για τη χώρα.

Ο κύκλος της μεταπολίτευσης έκλεισε με την κατάρρευση του πολιτικού συστήματος κάτω από το βάρος οικονομικής κρίσης σε συνδυασμό με διαφθορά και διαπλοκή. Παρενέργεια όλων αυτών ήταν και η τύχη των πολιτικών κομμάτων της μεταπολίτευσης. Ιστορικά κόμματα όπως το ΠΑΣΟΚ περιθωριοποιήθηκαν κάτω από το βάρος εμπλοκής στελεχών σε υποθέσεις διαφθοράς και έκδηλου λαϊκισμού, ενώ πλήθος αγανακτισμένων πολιτών στράφηκαν στα άκρα εκδικούμενοι ίσως το πολιτικό σύστημα. Το άλλο μεγάλο πολιτικό κόμμα της μεταπολίτευσης, η ΝΔ άντεξε, αλλά σήμερα δίνει δυστυχώς εικόνα ομοσπονδίας «πολιτικών τζακιών» παρά εικόνα σύγχρονου κόμματος. Από αυτήν τη ρευστότητα και τη φθορά αναδείχθηκε ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, σαν νέο πρόσωπο έξω από τα πολιτικά τζάκια με το κόμμα του να καλύπτει το χώρο της Κεντροαριστεράς, με επικοινωνιακές ικανότητες και παρά τα λάθη του, που παραλίγο να αποβούν μοιραία για τη χώρα, θριάμβευσε γιατί στη συνείδηση των πολιτών ήταν αναξιόπιστοι οι αντίπαλοί του.

Η Ελλάδα σήμερα βιώνει δεινή κρίση, την περιμένουν πολύ δύσκολες μέρες, ενώ λείπει το οποιοδήποτε αναπτυξιακό σχέδιο που θα μπορούσε να δημιουργήσει ελπίδα προοπτικής και το χειρότερο είναι ότι το πολιτικό της σύστημα βρίσκεται σε παρακμή με εμφανή την απουσία εναλλακτικής λύσης.

Ο ερευνητής του μέλλοντος θα δει ότι από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης υπήρξαν κινήσεις που επισήμαναν το πρόβλημα, όπως η αποκληθείσα «Κίνηση Βόλβης» στη Θεσσαλονίκη, και ζήτησαν λειτουργία κομμάτων αρχών με δημοκρατικές διαδικασίες, θέσπιση κανόνων αξιοκρατικής στελέχωσης του Δημοσίου, κατάργηση του ρουσφετιού και περιορισμό της οικογενειοκρατίας χωρίς όμως να επηρεάσουν το πολιτικό γίγνεσθαι και τη λειτουργία των κομμάτων εξουσίας που πεισματικά στελέχωναν τον κρατικό μηχανισμό με ανεπάγγελτους γόνους και μετριότητες του κομματικού σωλήνα (κάνοντάς τον αναποτελεσματικό) και διολίσθαιναν στο λαϊκισμό στηρίζοντας τον καταναλωτικό ευδαιμονισμό με δάνεια που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία.

Σήμερα επιβάλλεται ανασύνταξη της χώρας και στο πολιτικό πεδίο. Χρειαζόμαστε μια τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά οι θεσμοί, να αναβαθμιστεί το Κοινοβούλιο, να τονιστεί η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, να παύσει η ατιμωρησία των επίορκων πολιτικών, να ελέγχονται τα οικονομικά των κομμάτων που πρέπει πολλαπλά να εκσυγχρονισθούν. Αυτό πρέπει να επιδιωχθεί από όλα τα κόμματα που πρέπει να κατανοήσουν ότι η σωστή λειτουργία του πολιτεύματος θα περιθωριοποιήσει τα άκρα κι ότι θα έχουν μέλλον μόνον αν αλλάξουν κι ανοιχθούν στην κοινωνία, γιατί όπως έγραφε πριν από δεκαετίες ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Αλμπερτ Μπέβεριτζ: «Ενα κόμμα μόνο αναπτυσσόμενο ζει. Οταν πάψει να ανέχεται τις νέες ιδέες, πεθαίνει. Ενας οργανισμός που εξαρτά την αναπαραγωγή του από τις ψήφους της παραδόσεως από πατέρα σε παιδί πεθαίνει».

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ

δικηγόρου, πρώην προέδρου του ΔΣΘ

Αγγελιοφόρος