Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2013

Η αλήθεια στους πολίτες

Ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του γράφει: «θέλουν την αλήθεια, κι όποιος την ειπή κινδυνεύεται. Αλήθεια, αλήθεια, πικριά οπού είσαι». Θυμήθηκα τη ρήση του διαβάζοντας ότι μετά από τόσα δάνεια, μετά από το περσινό «κούρεμα» και μετά από τόσους φόρους το χρέος της χώρας αυξήθηκε περισσότερο κι έτσι από 305,53 δισεκατομμύρια ευρώ που ήταν τέλη του 2012 στα τέλη Ιουνίου 2013 έφτασε στο ποσό των 321,62 δις.
Βέβαια, ο αρμόδιος υπουργός είπε πως δεν είναι ανησυχητική η κατάσταση, ότι ήταν αναμενόμενο, αλλά ανησυχούμε γιατί μονίμως ο πολιτικός κόσμος δεν ανησυχούσε και απέκρυπτε επί δεκαετίες την αλήθεια για την πραγματική κατάσταση της χώρας από τον λαό. Δεν βγήκε κάποιος πρωθυπουργός πριν 15 ή πριν 10 ή πριν 5 χρόνια να πει ξεκάθαρα την θλιβερή αλήθεια: ότι η χώρα είναι καταχρεωμένη κι ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα θα είναι βαρύ το τίμημα. Όχι μόνο δεν είπαν την αλήθεια αλλά πέραν των ρουσφετολογικών διορισμών και το μοίρασμα επιδομάτων του τύπου «έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία», διεκδίκησαν κι επέβαλλαν την διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων στη χώρα μας χρεώνοντας την ακόμα πιο πολύ.
Είναι αλήθεια επίσης ότι οι θυσίες του πολίτη τα τελευταία χρόνια δεν πιάνουν τόπο γιατί τα λεφτά που μαζεύονται δεν πάνε για παραγωγικά έργα, ούτε για δημιουργία θέσεων εργασίας αλλά για να πληρωθούν δόσεις παλιών δανείων… και αυτό θα συνεχισθεί και στο μέλλον γιατί ουσιαστικά παίρνουμε δάνεια για να πληρώνουνε τα παλιά αυξάνοντας υπέρμετρα το συνολικό χρέος. Αναρωτιέμαι τι νέο φόρο θα επινοήσουν για τον πολίτη το 2014 ή το 2015 τη στιγμή που έχει εξαντληθεί προ πολλού η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών;
Τώρα τουλάχιστον οι πολιτικοί μας ηγέτες οφείλουν να κάνουν αυτοκριτική και επιτέλους να πουν την αλήθεια… Να εκπονήσουν και υλοποιήσουν άμεσα σχέδιο για αντιστροφή πορείας της χώρας με αύξηση ΑΕΠ και πραγματική ανάπτυξη με αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της (φυσικές ομορφιές, μνημεία και πολιτισμός, εμπορική ναυτιλία, ορυκτός πλούτος). Κι επειδή το πρόβλημα της χώρας δεν είναι μόνο οικονομικό, ας ξεκινήσουν τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος (μπορούσε να έχει ξεκινήσει από τον Μάιο του 2013) για να αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόμενο οι θεσμοί, να παύσει η προκλητική ατιμωρησία πολιτικών με τις σύντομες παραγραφές και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ανανέωσης και αναδιάρθρωσης της πολιτικής μας ζωής με το πολίτευμά μας να έχει χροιά πιο συμμετοχικής δημοκρατίας, κανόνες διαφάνειας και αξιοκρατίας.
Τέλος τα πολιτικά μας κόμματα να συνειδητοποιήσουν ότι κανένα κόμμα πλέον δεν μπορεί να εμπνεύσει ελπίδα στον πολίτη με στελέχη που μπέρδεψαν τις έννοιες του νόμιμου και του ηθικού, ούτε βέβαια με αργόσχολους γόνους η στελέχη που ξέρουν μόνο να σκύβουν το κεφάλι. Αλλάζουν οι καιροί κι αν θέλουν να έχουν μέλλον πρέπει να προσαρμοστούν έγκαιρα, πρέπει να έχουν το θάρρος της αλήθειας αλλά και να εκφράζονται σε όλα τα επίπεδα από πρόσωπα που με ήθος θα λειτουργούν «ως λυχνία επί όρους κειμένη».
*Ο κ. Γαρούφας είναι δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης

Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2013

Να διασωθεί ένας θεσμός της Θεσσαλονίκης

Το Ινστιτούτο Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων ιδρύθηκε το 1966, στη Θεσσαλονίκη, από τον αείμνηστο καθηγητή Δημήτριο Κωσταντόπουλο ως ΝΠΔΔ εποπτευόμενο από το υπουργείο Δικαιοσύνης. Από το 1973 (και για περισσότερα από 30 χρόνια), πέραν των άλλων δραστηριοτήτων του, διοργάνωνε στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ ειδικά μαθήματα Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων κατά το πρότυπο της Ακαδημίας Διεθνούς Δικαίου της Χάγης, στα οποία έχουν διδάξει κορυφαίοι διεθνολόγοι καθηγητές και διπλωμάτες, μερικοί εκ των οποίων έγιναν γενικοί γραμματείς στον ΟΗΕ, πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ανώτατων δικαστηρίων σε διεθνές επίπεδο, καθώς και υπουργοί Εξωτερικών στις χώρες τους. Τα μαθήματα αυτά κατέστησαν το ινστιτούτο παγκόσμια γνωστό. Συμμετείχαν σπουδαστές από 50 χώρες, ενώ τα πρακτικά των συνόδων αξιολογήθηκαν από έγκυρα επιστημονικά περιοδικά ως ίσης αξίας με τα αντίστοιχα της Ακαδημίας Διεθνούς Δικαίου της Χάγης.
Το ινστιτούτο τιμήθηκε το 1991 με το βραβείο «Αγγελιοφόρος της Ειρήνης» του ΟΗΕ, ενώ διαθέτει και σημαντική βιβλιοθήκη με πολύτιμο υλικό και για τα εθνικά μας θέματα. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο νομικός κόσμος και οι διεθνολόγοι στο εξωτερικό γνωρίζουν τη Θεσσαλονίκη, επειδή χιλιάδες από αυτούς συμμετείχαν στα ετήσια μαθήματα που διοργάνωνε στην πόλη, ενώ οι εκδόσεις του κοσμούν επιστημονικές βιβλιοθήκες στο εξωτερικό.
Αυτό το ινστιτούτο, που ήταν θεσμός για τη Θεσσαλονίκη με υπερεθνική εμβέλεια και την κατέστησε γνωστή στο εξωτερικό ως επιστημονικό κέντρο, το υπουργείο Δικαιοσύνης αποφάσισε το Φεβρουάριο του 2013 να το καταργήσει, στο πλαίσιο... οικονομιών και φυσικά στη Θεσσαλονίκη δεν «κουνιέται φύλλο» σαν να πρόκειται για φορέα που εδρεύει στην αλλοδαπή.

Θα ξαναπούμε για χιλιοστή φορά ότι η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη θεσμών και εκδηλώσεων υπερεθνικής εμβέλειας, για να τονίζεται ο ιδιαίτερος ρόλος της. Το ινστιτούτο ανταποκρινόταν σε αυτήν την αναγκαιότητα, αλλά ταυτόχρονα υπηρετούσε και αυτονόητους εθνικούς σκοπούς. Γι' αυτό θεωρούμε λάθος την απόφαση κατάργησής του, γιατί αυτή η απόφαση βλάπτει εθνικά τη χώρα αλλά και υποβαθμίζει τη Θεσσαλονίκη, που χάνει ένα φορέα υπερεθνικής - παγκόσμιας εμβέλειας.
Η δαπάνη λειτουργίας του ινστιτούτου δεν ήταν τεράστια και θα μπορούσε να βρεθεί λύση που να ικανοποιεί όλες τις πλευρές. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να στεγαστεί στον Τομέα Διεθνών Σπουδών της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, με εποπτεία πάντα του υπουργείου Δικαιοσύνης και με στελέχωση, πέραν του υπάρχοντος ολιγομελούς προσωπικού, με το διδακτικό προσωπικό του Τομέα Διεθνών Σπουδών και με συμμετοχή μεταπτυχιακών φοιτητών.
Νομίζω πως, έστω στο παρά πέντε, πρέπει να βρεθεί λύση σωτηρίας του ινστιτούτου, που τόσα προσέφερε στη χώρα μας και τη Θεσσαλονίκη, και μπορεί να προσφέρει περισσότερα, αν στηριχτεί και αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες, όπως γινόταν στα χρόνια ακμής του. Θα έπρεπε ήδη να έχουν διαμαρτυρηθεί και δραστηριοποιηθεί δημόσια για τη σωτηρία του το ΑΠΘ, ο δήμος Θεσσαλονίκης, ο Δικηγορικός Σύλλογος αλλά και όλοι όσοι εκπροσωπούν αυτήν την πόλη, γιατί τονίζω και πάλι ότι το ινστιτούτο προσέφερε εθνικές υπηρεσίες στη χώρα, αλλά και έδινε λάμψη πνευματικής μητρόπολης στη Θεσσαλονίκη.

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΓΑΡΟΥΦΑ
δικηγόρου - συγγραφέα,πρώην προέδρου του ΔΣΘ 
Αγγελιοφόρος
 
 

Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013

O μήνας των υποσχέσεων...

Ο Σεπτέμβρης είναι ο μήνας της Θεσσαλονίκης, ταυτισμένος με τη ΔΕΘ που παλιότερα ήταν και κάτι σαν μεγάλο πανηγύρι της Θεσσαλονίκης, μια γιορτή που φλόγιζε τις παιδικές καρδιές, τότε που ήταν πραγματικά Διεθνής Εκθεση, με επίσημη συμμετοχή δεκάδων ξένων κρατών.
Τις μέρες των εγκαινίων η Θεσσαλονίκη ήταν το επίκεντρο, γιατί από εδώ ο εκάστοτε πρωθυπουργός μιλούσε για τα οικονομικά της χώρας, δίνοντας και το στίγμα της μελλοντικής πορείας, ενώ τα τελευταία 20 χρόνια οι πρωθυπουργοί έψαχναν να πουν κάτι και για το νέο ρόλο της Θεσσαλονίκης μετά την κατάρρευση των γειτονικών κομμουνιστικών καθεστώτων και το άνοιγμα των συνόρων κι έτσι ακούσαμε κατ' επανάληψη υποσχέσεις για νέο ρόλο της Θεσσαλονίκης, που τάχα θα γινόταν Βαλκανική Μητρόπολη…
Ομως η αλήθεια είναι ότι κάθε Σεπτέμβρη ακούγαμε τις ίδιες υποσχέσεις για έργα που δε γίνονταν (με λίγες εξαιρέσεις) ποτέ ή καρκινοβατούσαν και για τάχα ρόλους που εκ των προτέρων ναρκοθετούσε η κεντρική εξουσία. Οι εξ Αθηνών αξιωματούχοι (δυστυχώς κάποιοι με καταγωγή από Θεσσαλονίκη) μας «δούλευαν» μιλώντας για την αγάπη της κυβέρνησης προς τη «νύμφη του Θερμαϊκού», την τάχα «συμπρωτεύουσα ερωτική Θεσσαλονίκη», ενώ οι κάθε λογής εκπρόσωποι της πόλης αμήχανοι παρακολουθούσαν τα τεκταινόμενα, σκύβοντας μοιρολατρικά το κεφάλι κι ακούγοντας για πολλοστή φορά για τη «σύντομη ολοκλήρωση και επέκταση του μετρό», που σύμφωνα με τις εξαγγελίες έπρεπε ήδη να λειτουργεί, για τη θαλάσσια συγκοινωνία κ.λπ.
Για να γίνει κατανοητή η συμπεριφορά των εκπροσώπων της πόλης, ενδεικτικά θυμίζω πως παλιό αίτημα του Δικηγορικού Συλλόγου ήταν η αποκέντρωση της αθλητικής δικαιοσύνης με δημιουργία αθλητικών δικαστηρίων στη Θεσσαλονίκη. Πριν από 8 χρόνια είχε ανταποκριθεί θετικά η τότε κυβέρνηση (με αρμόδιο υφυπουργό από Θεσσαλονίκη) και ψηφίστηκε διάταξη που έδινε δυνατότητα αποκέντρωσης της αθλητικής δικαιοσύνης και μετά κι από δικές μας πιέσεις (ήμουν τότε πρόεδρος του ΔΣΘ) αρχές Φεβρουαρίου 2006 άρχισε τη λειτουργία του το αθλητικό δικαστήριο Θεσσαλονίκης, εγκατεστημένο στο Αλεξάνδρειο Αθλητικό Μέλαθρο… με αρμοδιότητα για υποθέσεις από Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία και Ηπειρο. Με τη λειτουργία του επιτυγχανόταν αποκέντρωση, αναδεικνυόταν ο μητροπολιτικός ρόλος της πόλης και δημιουργούνταν ύλη για τους δικηγόρους της. Λειτούργησε επιτυχώς για λίγους μήνες, γιατί τον Αύγουστο του 2006 η τότε διοίκηση της ΕΠΟ ετσιθελικά το κατήργησε, αγνοώντας το νόμο που ψήφισε η Βουλή… Ζητήσαμε τότε από φορείς και κυρίως τα αθλητικά σωματεία της πόλης να διαμαρτυρηθούν, αλλά τότε με οδυνηρή έκπληξη είδα ότι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, αυτοί που διοικούσαν τα σωματεία και τις ΠΑΕ της Θεσσαλονίκης έσκυψαν το κεφάλι και σιώπησαν «περίεργα…».
Αυτήν τη μίζερη νοοτροπία και μοιρολατρία κάποιων εκπροσώπων της πόλης, που συμπεριφέρονται σαν νικημένοι πριν αρχίσει ο αγώνας, εκμεταλλεύεται η κεντρική εξουσία και γι' αυτό κάθε Σεπτέμβρη αισθανόμαστε «θεατές στο ίδιο έργο».

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ
δικηγόρου-πρώην προέδρου του ΔΣΘ
Αγγελιοφόρος

Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2013

Τι γίνεται με την αναθεώρηση του Συντάγματος;

Το Μάιο του 2013 συμπληρώθηκαν 5 χρόνια από την ολοκλήρωση της προηγούμενης συνταγματικής αναθεώρησης και θα μπορούσε ήδη να έχει ξεκινήσει η διαδικασία νέας συνταγματικής αναθεώρησης. Τα τελευταία χρόνια το σύνολο σχεδόν του πολιτικού κόσμου επισήμανε την αναγκαιότητα νέας, τολμηρής συνταγματικής αναθεώρησης που θα καθιέρωνε την πλήρη ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, πλήρη διάκριση νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας, θα καθιέρωνε ασυμβίβαστο της θέσης υπουργού και βουλευτού, έλεγχο στα οικονομικά των κομμάτων, κανόνες διαφάνειας και αξιοκρατίας στη δημόσια ζωή, κατάργηση της ατιμωρησίας των πολιτικών μέσω της σύντομης παραγραφής, δυνατότητα διενέργειας δημοψηφισμάτων, αν το ζητά συγκεκριμένος αριθμός πολιτών, κ.λπ.
Κι ενώ όλα τα πολιτικά κόμματα μιλούσαν για την αναγκαιότητα τολμηρής συνταγματικής αναθεώρησης που θα δημιουργούσε και συνθήκες ανανέωσης και αναβάθμισης της πολιτικής μας ζωής, τώρα φαίνεται σαν να έχει ξεχαστεί το θέμα ακόμα κι από την κυβέρνηση που με αυτό το θέμα μπορούσε να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και το γενικότερο κλίμα επ' ωφελεία της, αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι ο πρωθυπουργός κ. Σαμαράς στο παρελθόν είχε παρουσιάσει κάποιες ρηξικέλευθες προτάσεις για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Για την ιστορία υπενθυμίζω ότι τον Ιανουάριο του 2006, εν όψει ολοκλήρωσης της τότε συνταγματικής αναθεώρησης, έγραφα στον «Αγγελιοφόρο», ως πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης τότε, επί λέξει:
«Υπάρχει αναγκαιότητα αναθεώρησης των διατάξεων του Συντάγματος και αν θέλουμε αυτή η αναθεώρηση να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για την εξύψωση του ήθους και κύρους της πολιτικής μας ζωής πρέπει να είναι τολμηρή και ρηξικέλευθη. Πρέπει π.χ. για να αποκτήσει-κατά το δυνατόν-το πολίτευμά μας χροιά άμεσης δημοκρατίας, να αναθεωρηθούν οι διατάξεις του Συντάγματος που αναφέρονται στις προϋποθέσεις διεξαγωγής δημοψηφισμάτων ώστε αν σημαντικός αριθμός βουλευτών και πολιτών ζητήσουν διενέργεια δημοψηφίσματος για ένα θέμα, να διενεργείται υποχρεωτικά. Πρέπει να εξεταστεί η περίπτωση καθιέρωσης ασυμβιβάστου μεταξύ θέσης υπουργού και βουλευτού για να αναβαθμιστεί το Κοινοβούλιο, να ρυθμιστεί το θέμα της βουλευτικής ασυλίας, να καθιερωθεί η έρευνα για τα οικονομικά των κομμάτων… και κυρίως πρέπει να αλλάξει το σύστημα επιλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης για να τονιστεί προς τα έξω η ανεξαρτησία της. Πρέπει η ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων να εκλέγεται από ειδικό εκλεκτορικό σώμα στο οποίο θα συμμετέχουν η ολομέλεια του οικείου δικαστηρίου, εκπρόσωποι δικηγορικών συλλόγων και νομικών σχολών. Με αυτό τον τρόπο θα κοπεί ο ομφάλιος λώρος μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας αλλά δε θα ενυπάρχει και ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε κράτος δικαστών γιατί ο λεγόμενος κοινωνικός έλεγχος θα εξασφαλίζεται με την αναβάθμιση των δικηγορικών συλλόγων που πρέπει επίσης να συμμετέχουν με δικαίωμα γνώμης στα ανώτατα δικαστικά συμβούλια όπως γίνεται σε αρκετές χώρες (Ιταλία, Σουηδία, Γαλλία κ.λπ.). Πολλά πρέπει να αλλάξουν αλλά το ερώτημα είναι αν ο πολιτικός κόσμος θα έχει την τόλμη να προχωρήσει στις επιβαλλόμενες αλλαγές».
Δυστυχώς τότε ο πολιτικός κόσμος δεν είχε το θάρρος να προχωρήσει σε τομές και η τότε διαδικασία αναθεώρησης συνταγματικών διατάξεων που ολοκληρώθηκε το Μάιο του 2008 ήταν άτολμη και άνευρη, ώστε ήταν σαν να μην έγινε.
Στις 6-4-11 ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε πει ότι «το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα χρεοκόπησε» και μίλησε για αναγκαιότητα τολμηρής συνταγματικής αναθεώρησης, ενώ την ίδια άποψη για τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση εξέφρασε και το Μάιο του 2013 σε προσυνέδριο της ΝΔ στο Ναύπλιο. Την ίδια αναγκαιότητα επισήμαναν κατά καιρούς και άλλοι πολιτικοί από πολλούς χώρους αλλά και εκπρόσωποι επιστημονικών φορέων.
Το ερώτημα και η απορία μας είναι γιατί εγκαταλείφθηκε το θέμα (όπως προανέφερα ήδη από το Μάιο του 2013 μπορούσε να έχει ξεκινήσει η σχετική μακρόχρονη διαδικασία) δεδομένου ότι μια νέα τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση θα μπορούσε να προσδώσει στο πολίτευμά μας χροιά πιο συμμετοχικής δημοκρατίας και να αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόμενο οι θεσμοί, ενώ μπορεί να αποτελέσει και εφαλτήριο αναδιάρθρωσης και ανανέωσης της πολιτικής ζωής και δημιουργίας νέας προοπτικής για τη χώρα.

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ Α. ΓΑΡΟΥΦΑ
πρώην προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
Αγγελιοφόρος