Με αφορμή προηγούμενο άρθρο μου, δέχτηκα μέσω διαδικτύου αλλά και τηλεφωνικά ερωτήσεις από αναγνώστες σχετικά με αυτά που θα έπρεπε ή θα μπορούσε να κάνει η πατρίδα μας στα Βαλκάνια και τη νοτιανατολική Ευρώπη.
Πολύ συνοπτικά επισημαίνω ότι με την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων στις γειτονικές χώρες την περίοδο 1989-1990, η χώρα μας ήταν η μόνη στα Βαλκάνια με δημοκρατικό πολίτευμα, σχετικά υψηλό βιοτικό επίπεδο και συμμετοχή στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, δηλαδή σε φορείς που διακαώς επιθυμούσαν συμμετοχή οι γειτονικές χώρες. Στις γειτονικές χώρες οι πιο προοδευτικές δυνάμεις περίμεναν από την Ελλάδα πρωτοβουλίες που θα βοηθούσαν στον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας τους και τη σωστή λειτουργία δημοκρατικών θεσμών ως προϋπόθεση για εν καιρώ ένταξή των στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ… Θα θυμάμαι πάντα τον πρόεδρο των δικηγόρων Αλβανίας Κλεάνθι Κότσι που το 1995 μας έλεγε: «Εμείς είμαστε σαν μικρά παιδιά. Πάρτε μας από το χέρι να μας οδηγήσετε στην Ευρώπη».
Η ανταπόκριση στις προσδοκίες των γειτονικών χωρών θα αναβάθμιζε αντανακλαστικά την Ελλάδα σε περιφερειακή δύναμη και θα δημιουργούσε μια άλλη προοπτική για τον ελληνισμό γιατί η χώρα μας αποκτούσε πλέον πολιτιστική και οικονομική ενδοχώρα. Θα μπορούσε οι φορείς της ΕΕ που θα απευθύνονταν στα Βαλκάνια να εδρεύουν στην Ελλάδα ως πιο κοντινή χώρα της ΕΕ, και στην πιο κοντινή μεγάλη πόλη, τη Θεσσαλονίκη που είχε και κάποιες υποδομές( ΑΠΘ και ΠΑΜΑΚ, ΟΛΘ, ΔΕΘ, Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου, Εθνική Σχολή Δικαστών κ.λπ.). Δυστυχώς, το ελλαδικό κράτος φάνηκε ανέτοιμο να παίξει τέτοιο ρόλο, ενώ από την πλειοψηφία των πολιτικών μας έλειπε το όραμα ανάδειξης του ελληνισμού με αξιοποίηση μιας μοναδικής ιστορικής ευκαιρίας, που παρουσιάζεται στη ζωή των εθνών μια φορά κάθε 100 χρόνια και γι΄ αυτό δεν αξιοποιήθηκε η συγκυρία και οι πολιτικοί μας αρκούνταν στη, βολική γι' αυτούς, απλή διαχείριση της εξουσίας…
Κάποιοι φορείς και πρόσωπα στη Βόρεια Ελλάδα, που έβλεπαν να χάνεται αναξιοποίητη η ευκαιρία, δημιούργησαν διαβαλκανικές ενώσεις με έδρα τη Θεσσαλονίκη (Ενωση Βαλκανικών Δικηγορικών Συλλόγων, Οικονομικών Πανεπιστημίων ΝΑ Ευρώπης, Ενωση Θεάτρων ΝΑ Ευρώπης κ.λπ.) που, παρά το ότι ήταν αποσπασματικές προσπάθειες, συνέβαλαν στην επαφή επιστημονικών φορέων της περιοχής, την άμβλυνση των αντιθέσεων και την αναγνώριση πρωταγωνιστικού ρόλου για την Ελλάδα. Αν αυτές οι προσπάθειες είχαν στηριχθεί από την επίσημη Πολιτεία και εντάσσονταν στο πλαίσιο ευρύτερης στρατηγικής, θα είχαν γίνει θαύματα ...αλλά ενώ κάποιοι οραματιστές και πρωτοπόροι ξεκίνησαν με θεαματικά αποτελέσματα την προσπάθεια, η ελληνική κυβέρνηση (διαχρονικά) όχι μόνο δεν τη στήριξε αλλά από άγνοια ή ενσυνείδητα την υπονόμευσε, προτιμώντας το τέλμα του παρελθόντος… ενώ με ελάχιστα χρήματα μπορούσαν να γίνουν θαύματα… Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρω ότι στη Βαλκανική δραστηριοποιούνται χιλιάδες επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων και συνήθως οι επιχειρηματίες αναζητούσαν εργαζομένους που μιλούσαν και ελληνικά, με αποτέλεσμα ζωηρό ενδιαφέρον των νέων για εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Αν είχαμε δημιουργήσει ένα φορέα διδασκαλίας ελληνικής γλώσσας, κάτι σαν το Ινστιτούτο «Γκαίτε», με παραρτήματα στις μεγάλες βαλκανικές πόλεις, είναι σίγουρο ότι η ελληνική γλώσσα θα ήταν η γλώσσα εργασίας στα Βαλκάνια… Γι΄ αυτό, άλλωστε, στο τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας που ιδρύθηκε το 1993 στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας κάθε χρόνο, και μέχρι πρόσφατα, υπήρχαν περίπου 2.800 υποψήφιοι που συναγωνίζονταν για 25 θέσεις ενώ για το αντίστοιχο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας υπήρχαν οι μισοί υποψήφιοι.
Δεν έχει νόημα τώρα να πούμε περισσότερα για την ολιγωρία της πλειονότητας των Ελλήνων πολιτικών που άσκησαν εξουσία. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα τους καταδικάσει γιατί, λόγω έλλειψης οράματος, απεμπόλησαν μια ιστορική ευκαιρία ανάδειξης του ελληνισμού σε πρωταγωνιστή στη Βαλκανική (όπου έπρεπε να λειτουργεί ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας) αλλά και γιατί την ίδια εποχή οδήγησαν τη χώρα σε χρεοκοπία και παρακμή, λόγω έλλειψης θάρρους για λήψη των αναγκαίων αποφάσεων.
Του Δημήτρη Γαρούφα
δικηγόρου, συγγραφέα, πρώην προέδρου του ΔΣΘ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου